De Geuldalbaan

[antoni-a]

Jack,

Je bedoelt vast deze

Komt eraan ... over een paar jaar.

[antoni-a]

Pierre,

Dat lijkt mij verstandig, ja. Het is natuurlijk wel zo dat het gebruikte gruis droog is. En dan is de kleur van mergel een stuk lichter. Het  materiaal werkt als een spons, dus buiten in de natuur is het vochtgehalte over het algemeen veel hoger. Daarmee is de kleur dan ook donkerder.

Maar we gaan het zien. Voorlopig mag het zo nog wel even. Maar als ik pigmenten zou toevoegen kan ik ze niet meer verwijderen uit de mergelstructuur, vandaar de gedachte van de laag vernis.

Groet,
Tony

[SuperSylvester]

Jack,

Je bedoelt vast deze

Komt eraan ... over een paar jaar.

  jeugdsentiment

[antoni-a]

Jack,

Lekker fikkie stoken in de grotten. Zal tegenwoordig wel een zwaar misdrijf zijn, maar was toen een avontuur ...


Even terug naar het maken van de mergelwanden.
Zoals Pierre al aangaf, eerst een proefstukje gemaakt voordat ik met vernis aan de slag ben gegaan.
Resultaat: totaal onbevredigend. De poreuze mergel neemt zoveel vernis op dat het donkerder wordt maar dat bovendien de kleur niet meer klopt. Dat gaan we dus niet doen.

Dan is er nog een probleem. De pigment binder houdt toch te weinig materiaal vast, ook bij meerdere lagen. Slechts de allerfijnste deeltjes van het gruis worden gefixeerd. Zodra ik er met een zachte kwast overheen ga verdwijnt er materiaal. Dit gegeven, in combinatie met het niet kunnen gebruiken van vernis, betekent dat het geen blijvend resultaat kan opleveren.

Ik heb dus teruggegrepen op lijm. Met een verhouding van 1:4 van boekbinderslijm met water blijft er wel een stabiele laag achter. De kleur blijft ook goed. Enige nadeel is dat door de dikkere lagen mergel het reliëf van het achterliggende gips iets verdwijnt. Maar het lijkt wel massiever materiaal dit keer, en dat is het natuurlijk ook.

Nog een mijlpaal: alle 5.100 dwarsliggers zijn geschilderd. En dan zijn er ook nog zo'n 1.500 met een wash een beetje vies gemaakt.

[antoni-a]

Het modelleren van de mergelrotsen gaat rustig door. Daarnaast vordert het werk aan de dwarsliggers die met een wash stuk voor stuk 'vies' gemaakt worden.
Een mooi moment voor een proefstukje van de rails, dacht ik.

Tot nog toe is dit gebeurt - op het proefstukje:

- dwarsliggers, spoorstaaf en railbevestigingen gespoten met een bruine roestige kleur
- de dwarsliggers geschilderd met 3 tinten bruinzwarte verf
- elke dwarsligger afzonderlijk met een wash verouderd
- de dwarsliggers met een lichtgrijs pigment behandeld
- de railbevestigingen en de spoorstaaf zeer licht met een roestkleurig pigment behandeld
- Maasgrind op schaal ertussen (is nog niet gezeefd, er zitten nog klonters tussen)

Het begint ergens op te lijken. Het grind heeft een korrelgrootte van 0,2 - 0,6 mm overeenkomend met het vroeger in Nederland gebruikte grind 20/50 mm. Gebroken materiaal is in alle soorten, maten en kleuren verkrijgbaar, maar het enige juiste voor dit tijdperk is grind met een afgeronde structuur.

Helaas is het materiaal veel te licht van kleur. Dat moet nog meer worden bijgekleurd. Rechts op de foto is het al iets donkerder, maar nog niet donker genoeg vind ik.

[antoni-a]

(nog meer) rotswanden van mergel

Na de eerdere experimenten met het maken van mergelrotsen ben ik aan de slag gegaan met de mergelsteen van de voormalige kalkbranderij in Schin op Geul. De rotsen zijn gemaakt van gips dat ik in vele uurtjes had bewerkt met gereedschap. Dat zag er zo uit.

Het gips heb ik vervolgens eerst geschilderd met de basiskleur die ik voor alle mergelondergronden gebruik. Alle naden zijn volledig geschilderd, maar niet volgepropt met met verf anders is het reliëf weg.

Na het drogen van de verf heb ik echt mergelstof en gruis aangebracht.
Enige benodigdheden zijn: lijm (boekbinderslijm vermengd met water in de verhouding 1:4), mergelstof, een kwastje om de lijm in een dun laagje aan te brengen, een grote kwast om het mergel aan te brengen, en een fijn kwastje om naderhand het teveel aan opgebracht materiaal weg te vegen.

Ik heb steeds een stukje van 10 - 15 cm met lijm ingesmeerd. Niet méér, anders droogt de lijm teveel in voordat er mergelstof tegenaan komt. Vervolgens met de grote kwast mergel tegen de wand geveegd zonder deze te raken. Nadat de lijm is aangedroogd heb ik met een klein zacht kwastje het teveel aan mergel weer verwijderd.
Dit proces heb ik twee maal herhaald, dus laag over laag. Bij elke laag gaat er meer reliëf verloren. Het is een beetje inschatten wanneer het genoeg is.

Met twee lagen mergel zien de rotswanden er dan zo uit. Het ziet er nog te schoon uit. Grond die langs de wand naar beneden valt, hier en daar een plukje onkruid etc. moet nog worden aangebracht.
Eerder dacht ik de mergel te verzegelen met een blanke vernis. Dat plan wordt niet uitgevoerd omdat de kleur anders veel te donker wordt. Bovendien blijkt dat ook niet nodig met het gebruik van de boekbinderslijm. De mergelstructuur is voldoende stabiel na volledige droging.

[SuperSylvester]

Mergelwanden van... euh mergel! hoe realistisch wil je het hebben  Ze Zien er nu wel erg clean uit ben benieuwd hoe je ze gaat verweren. Goed bezig!

[antoni-a]

Ha Jack,

Het ziet er idd nog erg schoon uit zo. Misschien dat ik dit stuk baan een half jaar lang buiten moet zetten, dan is het echt verweerd Inclusief aangroei van mos.

Zo groen als dit gaat het niet worden, het moet immers een groeve voorstellen waar daadwerkelijk nog mergel wordt gewonnen voor de kalkindustrie.

Uiteindelijk zal het wel goed komen denk ik.
En als het niks wordt kan ik de mergelwanden nog altijd gebruiken als achtergrond voor de geweatherde wagens.

[SuperSylvester]

Ja dat is mooi, de mergelwanden verweerd zoals op de foto en daar waar gegraven wordt is het mooi clean dan zie je ook meteen dat het om een groeve gaat.

[antoni-a]

Jack,

Dat is precies de bedoeling. Een gedeelte 'vers ontgonnen' mergel, en een gedeelte dat een wat meer verweerd uiterlijk heeft. Ik ben een beetje aan het puzzelen met de volgorde van werkjes. Het is handig om eerst de rotswand verder af te werken, anders moet ik straks over de hele baan heen hangen. Anderzijds is het nog te vroeg voor begroening, omdat ik nog een deel van de baan in hout moet bouwen. Dat gaat weer veel stof en zooi opleveren.

Ik houd me voorlopig even met schilderen bezig.

[antoni-a]

kolenwagens spuiten en schilderen

Om wat afwisseling te hebben ben ik eens gaan kijken wat ik met de Fleischmann en Roco kolenwagens kan doen.
Als eerste heb ik een aantal 5215NL en 5216NL van Fleischmann, en 066055-02 van Roco gedemonteerd. Deze bakken zijn makkelijk van de onderstellen te verwijderen. Het lijkt me makkelijker om beide delen afzonderlijk te schilderen.

Het zwarte glanzende plastic ziet wel heel erg fabrieksnieuw uit. Daar wil ik van af.
Ik wacht nog op nieuwe nummers voor de Fleischmann wagens, anders worden het er wel heel veel met hetzelfde nummer. Het maakt mij verder niet uit dat er in elke sleep gelijke nummers lopen.

Ik heb alle opschriften met tape gemaskeerd, en daarna de onderstellen en de bakken volledig nieuw gespoten. Daarna met verf, washes en pigment de boel een gebruikt aanzicht gegeven. De onderstellen hebben een zwartbruine kleur gekregen, waarbij ik ook de onderkant gespoten heb.

Onderstel Fleischmann 5216:

Onderstel Roco 066055-02:

Gebruikte kleuren voor de onderstellen:

• modelair black - 71.057
• modelair burnt umber - 71.040
• model color gloss black - 70.861
• pigment old rust - 73.120
• pigment binder - 26.233
• pigment carbon black - 73.116
• wash oiled earth - 76.521
• wash light grey - 76.515

Tot slot is het gehele onderstel afgewerkt met een laag Ultramatte vernis van AK. De matte vernis van Vallejo blijkt voor mij niet werkbaar. Met de AK vernis heb ik probleemloos onverdund kunnen spuiten.

De bakken zijn ook geheel opnieuw gespoten en behandeld met een reeks pigmenten en washes. Om de pigmenten te fixeren vóór het spuiten met matte vernis zijn deze gemengd met een wash aangebracht. Na het spuiten met zwartgrijze verf, is met een kwast carbon black pigment (vermengd met wash) opgebracht en met een doek uitgewreven van boven naar beneden.

Gebruikte kleuren voor de bakken:

• modelair black - 71.057
• modelair medium sea grey - 71.049
• modelair dark earth - 71.029
• pigment carbon black - 73.116
• pigment burnt umber - 73.110
• pigment old rust - 73.120
• pigment binder - 26.233
• wash light grey - 76.515
• wash black - 76.518
• wash oiled earth - 76.521
• wash european dust - 76.523

Tot slot is de bak overspoten met Ultramatte vernis van AK.

De wielen zijn eerst met een primer gespoten (ik had grijze primer, maar zwart was handiger geweest). Daarna in zwart gespoten, en vervolgens lichtjes met de kleurenmix voor de spoorstaven gespoten.

[antoni-a]

Er moet ook nog iets in een aantal kolenbakken komen. Ik heb een aantal soorten echte kolen van Asoa. Ook wil ik een aantal wagens laden met rond hout voor de mijnen. Hoeveel van de wagens ik leeg laat rijden weet ik nog niet. De geladen wagens zien er in elk geval beter uit dan de lege bakken, maar ik zal wel lege wagens richting Heerlen moeten laten rijden om het plaatje kloppend te maken.

De kolenlading heb ik gemaakt volgens het principe van de originele Fleischmann ladingen.
De kolen liggen op een stukje MDF met afmeting 87 x 30 mm en 3mm dikte, dat op zijn beurt op een stukje XPS is geplakt. Het XPS is 10 mm dik. Eerst is het MDF met een lak geschilderd zodat het later niet te veel vocht kan opnemen. Daarna is het met dubbelzijdig plakband op het XPS geplakt.

Eerst heb ik een paar ladingen met antraciet gemaakt. Een tuitje had ik niet bij de hand, dus heb ik de kolen met een hoekprofiel over het MDF verdeeld. Ik heb er twee hopen van gemaakt.

Omdat de kolen niet in puntige hopen liggen vanwege het gerammel van de wagens, heb ik tegen het MDF getikt. Daardoor veranderd de vorm enigszins naar afgevlakte hopen.

De lading heb ik op een stuk plexiglas gelegd want het gaat nu een knoeiboel worden.
De lading heb ik met alcohol bespoten. Daarna met behulp van een pipet met een mengsel van boekhouderslijm en water (1:4) verzadigd. Het teveel aan water-lijm mengsel is met keukenpapier weg gedept.

Na een dag of twee drogen zit alles vast op het MDF. De glinstering van het antraciet blijft behouden, en de lijm is niet zichtbaar.

[Bert]

Mooi gedaan, ziet er veel beter uit dan  plastic “kolen”

[antoni-a]

Bert,

Dankjewel.
Plastic kolen . Onwaarschijnlijk dat je dan de juiste structuur kunt krijgen.

Deze methode is meer werk - en ja, zal wel duurder zijn - maar ik denk dat het resultaat er mag zijn.

[Bert]

Dag Tony,

Ik bedoelde de "standaard" lading van sommige wagons, een plak plastic wat kolen moet voorstellen.
Zoals bij jou is het echt veel mooier.
Inderdaad wel wat werk maar tijd kost niets. De kolen waren voor mij ook gratis, heb 2 jaar geleden een grote klomp mee mogen nemen bij een museum bezoek in Zweden, voldoende voor een aantal banen

[antoni-a]

Bert,

Ik snap je. Zo moet ik de kolen van de tenders en op de locs straks ook nog gaan aanpakken.

Bij Asoa hebben ze verschillende soorten kolen nagebootst (uit echte kolen). Voor de variatie heb ik dan ook een paar soorten gekocht. Afgebeeld zijn de antraciet kool. Die vallen wel het meeste op door de schittering.

Ondertussen nadert hier het einde van het schilderwerk aan de rails ... gelukkig.

[antoni-a]

Ik heb van de week geëxperimenteerd met grind voor het ballastbed op de baan. Het uitgangspunt is grind (ronde korrel) dat ik heb gekleurd met acrylverf in diverse tinten, en vervolgens in een bepaalde verhouding gemengd heb.

[antoni-a]

perronwanden

Met het idee van de perronwanden op de baan ben ik toch een hele tijd bezig geweest. In totaal moeten er zo'n 11 strekkende meter perronwanden komen. Het loont dus om even te zoeken naar een werkbare oplossing.

De perrons op de Geuldalbaan zijn lage perrons, dat wil zeggen in werkelijkheid 0,33m hoger dan bovenzijde spoorstaaf. Alle perrons waren opgebouwd met wanden gemaakt van twee gestapelde dwarsliggers, gesteund door een ingegraven staande halve biels. Bij een modellengte van 30mm zijn er ongeveer 700 dwarsliggers nodig, plus ca. 350 staande bielzen. Dat valt niet echt mee.

Eerst dacht ik de wanden te maken van houtjes. Dat idee viel al snel af omdat de houtjes niet gaan lijken op de kunststof dwarsliggers onder de spoorstaven. Wel handig dat je zo'n houtje mee kunt buigen met de gebogen perrons, maar in het echt zijn de dwarsliggers echt wel recht en niet gebogen.
Uiteindelijk heb ik besloten om alles van styreen te maken. Als basis dienen styreenprofielen van 4,8x4,8 mm en profielen van 2,0x3,2 mm.

Voordat ik begon heb ik natuurlijk eerst naar de NEM 102 en 103 gekeken voor het PVR. Echt blij werd ik er niet van. Volgens de norm moet BL3 42 mm zijn, ofwel hart spoor tot perronwand is 21mm. De kleinste radius van het spoor langs het perron van Oud-Valkenburg heeft een radius van 880mm, dus er komt nog een correctiefactor bij van 4mm. De afstand hart spoor tot perronwanden zouden dan 25mm worden. Dat vind ik niet uitzien, heb je bijna een loopplank nodig. Op schaal zou de afstand 17,8mm moeten zijn (1,55 m gedeeld door 87) waarmee ik er dan 7mm naast zit.

Omdat ik lage perrons ga maken zitten alle traptreden van de rijtuigen hoger dan de perronhoogte, en daarmee kunnen de perrons dichter bij het spoor komen dan de NEM norm voorschrijft. Ik heb de stoomlocs die ik heb allemaal op de rails gezet en gekeken tot waar de cilinders komen. De BR50 van FLM heeft de grootste breedte nodig. Proefondervindelijk blijkt dat ik de afstand hart spoor tot perronwand kan verkleinen tot 19,5mm. Overigens blijkt anders dan ik had verwacht dat in de buitenbocht de meeste ruimte nodig is.

Voor de onderste dwarsligger van de wand heb ik een vierkant profiel gebruikt, dat blijft makkelijker liggen dan een strip, en naderhand zie je er niets meer van. Op schuurpapier heb ik de profielen op de juiste maat geschuurd. Eigenlijk is alleen de totale hoogte van de perronwand van belang en de afmeting van de bovenste biels. Door het grove schuurpapier (80) ontstaan er al vanzelf groeven in de bielzen.
Vervolgens heb ik een paar mallen gemaakt om de dwarsliggers op maat af te zagen. Het onderste profiel is 1mm korter dan het bovenste zodat de bovenkant straks goed tegen elkaar aan gaat sluiten. Met secondelijm zijn de bielzen verlijmd.

De rails langs de perrons hebben een verkanting. Dus voor het gemak ben ik begonnen met de perronwand in de binnenbocht waar de rails direct op het rubber ligt.
Om de juiste afstand van 19,5mm aan te houden heb ik een hulpstukje gemaakt van een paar stukjes styreen. Daarmee kan ik de bielzen-paren makkelijk op de plek leggen. De styreen bielzen zijn met secondelijm op het rubber geplakt.
Nadat de hele wand staat worden de rechtopstaande bielzen gelijmd.

Voor het perron langs de buitenbocht is het iets meer werk. De perronwand moet gelijk oplopen met de verkanting van de rails. Met stripjes heb ik elk bielzen-paar opgehoogd.

Nadat alles is verlijmd en gecontroleerd is het styreen met een primer gespoten. Ik heb daarvoor Citadel Chaos Black Spray gebruikt. Het spul stinkt enorm, maar het werkt wel goed. Om te zorgen dat de kleur van de dwarsliggers van de perronwanden gelijk wordt aan de dwarsliggers onder de spoorstaven, heb ik dezelfde kleuropbouw toegepast.
Na de zwarte primer heb ik alles gespoten in de bekende roestkleur. Daarna heb ik de dwarsliggers geschilderd met de drie kleuren voor de bielzen.

Daarna is alles met een wash behandeld, en is het geheel met drybrushen bewerkt. Even tussendoor moest ik een ander klusje in huis doen, en ja waar anders leg je dan bitjes neer dan op het perron 

[antoni-a]

Ondertussen hebben de bielzen van de perronwanden nog een aantal bewerkingen ondergaan. De perrons zijn met XPS iets opgehoogd tot 2-3 mm onder de bovenzijde van de perronwanden.
De uiteindelijke afwerklaag zal bestaan uit zeer fijn Planumssand van Minitec dat ik ook voor het pad langs het spoor ga gebruiken. Onder het zand komt eerst een laagje grind.

Om een idee te krijgen van wat het zou kunnen worden heb ik eens een achtergrondje ingevoegd.

Langzamerhand gaat er een beetje kleur op de baan komen. In de baanverlichting heb ik een aanpassing gemaakt. Ik heb een paar van de TLD 950 buizen vervangen door volspectrum LED daglicht lampen met een kleurtemperatuur van 5500K.