Stoomlocomotief 1:45-0e

[Wim Corduwener]

Tussen de verschillende projecten door ben ik alweer aan het nadenken over een volgend project.


▲ Bij m’n laatste bezoek aan Pierre ben ik een fraai chassis van een Roco Hippel rijker geworden. Ik moet nog wel iets gebeuren aan de stroomvoorziening maar dat gaat wel lukken. Ondertussen heb ik wèl vast het gegoten metaal iets slanker gemaakt.


▲ Ik zou er natuurlijk een Magic Train kap van een diesel op kunnen zetten, maar dat ben ik hier al aan het doen en het is me ook iets te makkelijk.


▲ Eigenlijk zat k meer hier zoiets te denken, maar dan op smalspoor, korter en een minder lelijke cabine.

In de negentiende en begin twintigste eeuw werden binnencilinders in stoomlocomotieven veel gebruikt in het Verenigd Koninkrijk, maar buitencilinders kwamen vaker voor in continentale Europa en de Verenigde Staten. De reden voor dit verschil is onduidelijk. Vanaf ongeveer 1920 werden buitencilinders gebruikelijker in het  Verenigd Koninkrijk, maar er werden nog steeds veel stoommachines met binnencilinder gebouwd.
Binnencilinders zorgen blijkbaar voor een meer stabiele rit met minder gieren of "neuzen", maar de toegang voor onderhoud is natuurlijk veel lastiger. Sommige ontwerpers gebruikten om esthetische redenen binnencilinders. En zeg nou zelf: zo’n strak uiterlijk heeft ook wel wat zonder al die gevaarlijk bewegende stangen en narigheid. 

▲ Of eigen meer zoiets, maar dan met de indeling 0-6-0.


▲Deze cabine heb ik nog liggen en om het motorblok van dat Hippelding uit het zicht weg te moffelen, moeten die bakken die voor op het machinistenhuis zitten eraf worden gezaagd en vervangen worden voor langere bakken die -aan weerszijden van de ketel- verder naar voren doorlopen.


▲ Ook heb ik ook nog twee restanten van ietwat gehavende ketels liggen. Daar waar dat motorblok zit, moet een uitsparing in de ketel worden gemaakt. De kachel ontbreekt en die moet ik dus opnieuw in elkaar flansen.
Doordat dit een model wordt met een zogenaamde middenmoter, krijg ik in het machinistenhuis wel een bak meer ruimte. 
Maar voordat ik überhaupt begin met bouwen, moet ik eerst in dit onderstel de stroomtoevoer van de wielen naar de motor in orde maken.

[Rob]

Leuk! ik volg vol verwachting

[Pierre]

Ik ben ook zeer benieuwd wat dit project ons weer gaat brengen. Heb er het volste vertrouwen in Wim.

[PietB]

Stroomvoorziening van deze modelletjes was een behoorlijk problematisch geheel, Wim.
Ik heb er twee gehad, 3 rail uitvoering, zijn beide in de vuilton beland.
Ze waren niet goed rijdend te krijgen met die stiftjes op de bovenkant van de wielen.
En bij jouw project moet je ook nog af van het middelste aandrijf werk.
Juist die middelste wielen waren in een bocht essentieel om tegen de binnenkant van de railstaaf met de binnenradius  voor een goede stroomtoevoer te dienen, de voorste en achterste konden dan tegen de binnenkant van de buiten radius voor een beetje betrouwbare energie voorziening zorgdragen.

Ik ben heel benieuwd hoe jij het gaat oplossen.

grt Piet.

[Wim Corduwener]

Bedankt voor jullie hoopvolle feedback.

Ze waren niet goed rijdend te krijgen met die stiftjes op de bovenkant van de wielen.

Er zitten geen stiftjes in. Vooralsnog zit er niks in en moet ik er stripjes koper in maken die langs de boven- of de binnenkant de flensen raken.

En bij jouw project moet je ook nog af van het middelste aandrijf werk.

Beste @PietB, waarom zou ik af moeten van het middelste aandrijfwerk? 

Juist die middelste wielen waren in een bocht essentieel om tegen de binnenkant van de railstaaf met de binnenradius  voor een goede stroomtoevoer te dienen, de voorste en achterste konden dan tegen de binnenkant van de buiten radius voor een beetje betrouwbare energie voorziening zorgdragen.

Ik ben waarschijnlijk niet zo heel technisch aangelegd, maar het laatste moet je me nog even uitleggen.
Groet,
Wim

[PietB]

Ze waren niet goed rijdend te krijgen met die stiftjes op de bovenkant van de wielen.

OK Wim, als je die stroom afname wilt verbeteren dan moet je eens kijken in deze post.
https://forum.3rail.nl/index.php?topic=2679.msg29256#msg29256

En bij jouw project moet je ook nog af van het middelste aandrijf werk.

Beste @PietB, waarom zou ik af moeten van het middelste aandrijfwerk? 

Ik ging er van uit dat je het onderstel wilde gebruiken voor dit model en daar zit op de middelste als een tandrad.
Iets dat op een modelbaan niet zo makkelijk toepasbaar is.

Juist die middelste wielen waren in een bocht essentieel om tegen de binnenkant van de rails
taaf met de binnenradius  voor een goede stroomtoevoer te dienen, de voorste en achterste konden dan tegen de binnenkant van de buiten radius voor een beetje betrouwbare energie voorziening zorgdragen.

Ik ben waarschijnlijk niet zo heel technisch aangelegd, maar het laatste moet je me nog even uitleggen.

Met een schets zou het makkelijker uit te leggen zijn Wim, maar die heb ik nu even niet, dus ga ik het met tekst proberen.
Laten we als voorbeeld nemen een 3 assen loc rijdt in een boog naar links dan zullen de wielen rechtsvoor en rechtsachter met de wielband en de flens goed contact maken met de spoorstaaf.
En het linker wiel op de midden as doet dan het zelfde met de linker spoorstaaf.
In een rechter boog is het allemaal andersom en in wissels heb je een combinatie van beide gevallen.
Voorwaarde voor een goed contact en soepele rijeigenschappen.
Als je de middelste as er uit zou halen ben je die zekerheid kwijt.
grt Piet.

[Wim Corduwener]

Ze waren niet goed rijdend te krijgen met die stiftjes op de bovenkant van de wielen.

Dat de fabrieksmatige stroomvoorziening van de Roco-Hippel niet helemaal lekker is had ik al eens eerder gelezen; het is een bekend probleem waar meer mensen mee worstelen.
Even voor de duidelijkheid: in mijn Hippel-onderstel zitten helemaal geen stiftjes of contactpunten; er zit helemaal niks. Aanvankelijk zat er een wat rommelig gesoldeerd frutje in wat ik er heb uitgehaald. Er moet dus een compleet nieuw verhaal in komen om van zes wielen contact met de motor te maken.

Ik ging er van uit dat je het onderstel wilde gebruiken voor dit model en daar zit op de middelste als een tandrad.
Iets dat op een modelbaan niet zo makkelijk toepasbaar is.

Foutje van mijn kant. De afbeelding was meer bedoeld als voorbeeld om locomotieven met cylinders aan de binnenkant te laten zien. Overigens, als ik tandrad op mijn baan zou willen dan kan ik altijd nog een Fleischmann Carl uit elkaar trekken.  De indeling wordt 0-6-0 volgens de Whyte-notatie en blijft de middelste as dus gewoon zitten.

Laten we als voorbeeld nemen een 3 assen loc rijdt in een boog naar links dan zullen de wielen rechtsvoor en rechtsachter met de wielband en de flens goed contact maken met de spoorstaaf.
En het linker wiel op de midden as doet dan het zelfde met de linker spoorstaaf.
In een rechter boog is het allemaal andersom en in wissels heb je een combinatie van beide gevallen.
Voorwaarde voor een goed contact en soepele rijeigenschappen.
Als je de middelste as er uit zou halen ben je die zekerheid kwijt.
grt Piet.

De middelste as blijft dus zitten en er zitten geen anti-slipbandjes op dus krijg ik per kant van drie wielen stroomafname. Van het gietijzeren chassis heb ik inmiddels al wat afgezaagd om meer ruimte in het machinistenhuis te krijgen. Dat zou betekenen dat ik met minder gewicht minder trekkracht zou krijgen, maar in de ketel komt ook nog een behoorlijk wat gewicht.


▲ De Hippel heeft kunststof wielen met een metalen ring waar het loopvlak en de flens zit. Dat is natuurlijk gedaan omdat het drijfwerk dan soepeler loopt. Er wordt maar één as aangedreven en  drijfwerk moet er voor zorgen dat de andere twee assen op tijd meelopen.


▲Origineel wordt er maar van vier wielen stroom afgenomen en als ik ermee aan de gang ga wil ik proberen om vanaf het loopvlak én vanaf de achterkant van zes wielen stroom af te nemen. Zonder dat ik alle wielen eruit hoef te halen moet dat wel lukken.
Voordat ik überhaupt aan de opbouw van dit locje ga beginnen wil ik eerst zorgen dat-ie mooi rijdt en dat wordt een leuke uitdaging.
Enfin, wordt vervolgd.

[Pierre]

Ik heb eens even een Roco Hippel open geschroefd en hij heeft aan weerskanten een sleepcontact op de bovenkant van alle drie de wielen. Hij loop prima in de bochten en op de wissels.

[Wim Corduwener]

Dat ziet er inderdaad hoopvol uit.
Heb je toevallig ook zonder motorblok vanaf de binnenkant een foto of moet je dan de hele boel weer helemaal openschroeven?

[Pierre]

Sorry. Ik heb net de kap er weer opgezet en het poppetje er in gelijmd. Om dat te kunnen zien moet hij helemaal uit elkaar. 

[Wim Corduwener]

Ach, als je hem nog open had liggen. Geeft niks en sorry hoeft ook niet.
Ik heb net nog even gekeken, maar ik kan aan de zijkanten van de metalen motorbehuizing koperen stripjes maken, daar is makkelijker bij te komen dan bij het loopvlak en daar is ruimte genoeg. Die stripjes raken dan de binnenkant van de wielen en daar zit genoeg metaal om stroom af te nemen.
Ik denk dat ik daar vanavond even een uurtje voor ga zitten. 

[Wim Corduwener]

Kleine update
Een oude Fleischmann personenwagen met matte ramen leverde twee stroomafnemers.


▲ Die stroomafnemers heb ik op de maat van het loopvlak bijgewerkt zodat ze achter de flensen blijven zitten. Daarmee heb ik vier wielen spannigvoerend gemaakt. Ik had nog een bak met onderdelen voor oude Jouef race-autootjes liggen en die hebben van dat gevlechte koperdraad om stroom af te nemen, die kunnen mooi op het andere setje wielen. Waarschijnlijk hoeft het niet, maar omdat het kan.
Als dit Hippeltje gaat huppelen, dan kan het best iets geinigs worden.

[PietB]

Wim kijk even op deze site:
http://www.hanulveen.nl/ombouwen/hippel-stroom/hippel-stroom.html

De middelste as blijft dus zitten en er zitten geen anti-slipbandjes op dus krijg ik per kant van drie wielen stroomafname.

Op een recht stuk baan is dat waar, maar in een boog niet hoor Wim.
Het is van het allergrootste belang dat alle wielen goed kontakt maken.
En die van Pierre is werkelijk een uitzondering.
Zo te zien is die van Pierre een 3 railer, dat betekent dus in principe 6 punten die massa maken.
Dat is heel wat anders dan bij een twee railer.

grt Piet.

[Wim Corduwener]

Beste @PietB,

De middelste as blijft dus zitten en er zitten geen anti-slipbandjes op dus krijg ik per kant van drie wielen stroomafname.

Op een recht stuk baan is dat waar, maar in een boog niet hoor Wim.
Het is van het allergrootste belang dat alle wielen goed kontakt maken.

Volgens mij schreef ik ook dat per kant drie wielen stroom gaan afnemen. Even uit m’n hoofd uitrekenen: hij heeft drie assen en er vanuitgaande dat er aan de andere kant ook wielen zitten heeft-ie dus zes wielen en dat zijn dus alle wielen.
En aan de andere kant: hoe moeilijk kan dit zijn?

En die van Pierre is werkelijk een uitzondering.

Ik geloof inderdaad dat @Pierre een uitzondering is, maar dan op allerlei andere vlakken.

Zo te zien is die van Pierre een 3 railer, dat betekent dus in principe 6 punten die massa maken.
Dat is heel wat anders dan bij een twee railer.

Ik heb het gefotografeerde locje van Pierre een paar weken geleden zelf in m’n handen gehad en ik weet 100% zeker dat ik geen sleper heb gezien. Wèl dat de drijfstangen verkeerdom zaten. 
En als we het over uitzonderingen hebben: Pierre en 3-rail dát zou pas echt uitzonderlijk zijn.

Ga er maar vanuit dat het echt niet uitzonderlijk hoeft te zijn dat dingen wèl werken; op rechte stukken, in bochten en over wissels. Dingen kunnen ook gewoon goed gaan: mijn glas is nooit half-leeg. Maar ja, ik ben ook een Omdenker.
Groet,
Wim

[Pierre]

En die van Pierre is werkelijk een uitzondering.
Zo te zien is die van Pierre een 3 railer, dat betekent dus in principe 6 punten die massa maken.
Dat is heel wat anders dan bij een twee railer.

Mijn hippel is zeker geen uitzondering. Wat wil nou het geval Piet ... ik heb nog twee hippels. Ik heb dus drie van die dingen en dat zijn zeker geen drierailers. Ik moest het nu zeker weten maar ze zijn alle drie gelijk. Per kant zit er een afnemer op alle drie de wielen. Ik heb er maar eens even eentje helemaal uit elkaar geschroefd om het te laten zien. De twee voorste wielen hebben een verend koperdraadje en het achterste wiel een soort haakje op het wiel. Het enige wat slecht rijden kan veroorzaken is dus vuile wielen maar verder is het een goed werkend systeem. Ik kan er niets anders van maken.

[Wim Corduwener]

Het zijn uitzonderlijk mooie Hippeltjes; dat dan weer wèl. 

[PietB]

Heren, ik staak mijn 'verzet' het lukt me niet met alleen tekst uit te leggen wat ik bedoel over de gebrekkige stroomafname in een bocht.
En dat ik abuis ben met de hippels van Pierre, als 3 railers te bestempelen, komt door deze foto.

Ik zie daar inder het motor blok een strip door lopen.

Die had mijn 3 rail hippel ook en liep door naar de wielen aan andere kant.
Vandaar mijn opmerking.

grt Piet.

[Pierre]

Deze strip die je aangeeft gaat naar een koolborstel van de motor Piet.

[Wim Corduwener]

Heren, ik staak mijn 'verzet' het lukt me niet met alleen tekst uit te leggen wat ik bedoel over de gebrekkige stroomafname in een bocht.

Beste @PietB,
Volgens mij was je uitleg heel duidelijk en hebben we dus prima begrepen wat je wilde uitleggen. En jezelf verzetten tegen de ervaringen van anderen lijkt me een behoorlijk zinloze exercitie. Maar om dit onderwerp netjes af te ronden nog even over de bochten of liever gezegd mijn bochten:
Ik gebruik de norm die Fleischmann ook gebruikt als maximale boogstraal R1. Als je daar een cirkeltje van legt dan zou de buitendiameter 746 mm worden. Ik heb dus geen buitensporige bochten in mijn traject liggen die buiten deze norm liggen. En dat heb ik natuurlijk gedaan omdat de wagons van Magic Train wat langer zijn dan de meeste smalspoorwagons.
Zoals je wellicht ook weet zijn wielen altijd een fractie smaller dan de 16,5 mm rails waarop ze rijden. Als dat niet het geval zou zijn dan zouden de flensen afremmen op de binnenkant van de rails of uit de rails ‘klimmen’ en ontsporen.
Naast dat wielen een fractie meer ruimte hebben op de rails hebben, hebben in vrijwel alle gevallen wielen ook ruimte om zijwaarts een fractie te bewegen. Bij rijtuigen met drie assen is meestal het middelste wielstel zodanig geconstrueerd dat een grotere zijwaarts beweging mogelijk is. Dat is natuurlijk niet echt realistisch maar omdat we in het modelspoor nou eenmaal krappere bochten gebruiken is dit noodzakelijk.
Bij locomotieven geldt eigenlijk hetzelfde: de wielen hebben een fractie meer bewegingsvrijheid op de rails en ook kunnen de assen een minimale hoeveelheid zijwaarts bewegen. Hoe langer de locomotief is en hoe meer assen eronder zitten, hoe groter die zijwaartse beweging moet zijn om überhaupt een bocht te kunnen nemen.
Mijn 0e-locjes zijn niet zo lang, hebben een korte wielbasis en omdat mijn bochten niet scherper zijn dan R1, is de kans dat één van de wielen (het loopvlak of de flensen) het contact met de rails kwijtraakt nihil.
Ik denk dat ik dit onderdeel van mijn stoomlocje wel zo’n beetje heb afgerond?
Da’s mooi want dan kan ik weer bouwen. 

[PietB]

Nee nou begrijp je me verkeerd Wim,
dat verzetten was niet aan of tegen iemand gericht, maar tegen mijn onkunde iets begrijpelijk te vertellen.
Dat is frustrerend, maar ik lees nu dat de essentie wel is over gekomen.
Dat is fijn.
Ik begrijp dat je H0e doet dat is toch H0 op N rail?
Of is dat weer wat anders?

Deze strip die je aangeeft gaat naar een koolborstel van de motor Piet.

Begreep ik toen ik de foto van het chassis zonder motor zag Pierre.
Dank voor de verduidelijking.

grt Piet.

[Wim Corduwener]

Nee nou begrijp je me verkeerd Wim...

Geeft niks.

Ik begrijp dat je H0e doet dat is toch H0 op N rail?
Of is dat weer wat anders?

Ik doe eigenlijk alles: H0 op 16,5 mm-rails, H0e op N-rails en dit topic gaat over 0e en dat is schaal 1:45 op 16,5 mm-rails. Voor wat meer informatie: Overzicht van modelspoorschalen.

[Wim Corduwener]

Tussendoortje: een tanklocomotief
Het is vast niet bij te houden maar ik heb nog wat losse onderdelen liggen waar ik een tanklocomotief van wil bouwen.


▲ Ik heb nog wat losse onderdelen liggen: een van deze twee stoomketels waarvan de details voor een deel weggeschuurd.


▲ Ook heb ik nog een cabine liggen die op aandacht wacht.


▲ In veel gevallen lopen die tanks niet zo ver naar voren, maar bij dit project is dat min of meer noodzakelijk om de motor van het onderstel buiten het zicht te houden.


▲ De ketel zou iets moeten worden verlengd en de tanks moeten een stuk verder doorlopen.


▲ Het zou er dan ongeveer zo uit komen te zien, maar dan geen zadeltank, minder Brits, kleinere wielen en natuurlijk smalspoor.
Vertel mij maar of dit project hout zou kunnen snijden.

[Rob]

Hoi Wim,

Leuk zo'n project.
Die lange(re) watertanks kom je ook op smalspoor wel tegen hoor. Dus dat komt wel goed. Ik vind bijvoorbeeld veel op google voor Pools smalspoor (zoek bijvoorbeeld met "PKP schmallspur") de laatste tijd (vanwege de Px48).

Ik zie alleen meer bezwaar bij de binnenliggende cilinders die je hier probeert na te bootsen. Juist bij smalspoor is er weinig ruimte in het frame om (minstens twee) cilinders voor de aandrijving in te bouwen.
Wat ik tot nu toe gezien heb bij smalspoor, en dan met name voor 750 mm of smaller, is het eerder andersom: de wielen liggen binnen het frame en de aandrijving (met contragewichten op de assen) er buiten.

Nou ja, zomaar wat gedachten.... Misschien passen die cilinders wel tussen het frame als het vermogen beperkt is.

Rob

[Wim Corduwener]

Beste @Rob ik deel je bezwaar.
Dat de cilinders zijn weggewerkt onder de ketel is wel vaker gedaan; maar ik ben het alleen nog maar tegengekomen bij normaalspoor. Juist dit bezwaar speelde ook rond in mijn hoofd: bij smalspoor is er veel minder ruimte onder de wielen om daar cilinders te plaatsen.
Bij smalspoor heb je behoorlijk wat vrijheid van bouwen, maar het moet wel enigszins geloofwaardig zijn. Ook al heeft het misschien nooit in het echt gereden, het hád kunnen rijden. En met dit onderstel is dat twijfelachtig want het verhaal moet wel een béétje kloppen.


▲ Deze configuratie snijdt misschien wat meer hout: de originele versie is een twee asser, maar omdat de cabine een stuk groter is geworden zitten er drie assen onder.
Maar om de motorkap passend te krijgen moet ik aan de voorzijde van het gietijzer een paar millimeter wegvijlen of zagen. En er moet natuurlijk een nieuwe grondplan op omdat de trappen te ver naar achteren zitten.
(Die losse draadjes is van de verlichting.)

[Rob]

Hoi Wim.

Bij smalspoor heb je behoorlijk wat vrijheid van bouwen, maar het moet wel enigszins geloofwaardig zijn. Ook al heeft het misschien nooit in het echt gereden, het hád kunnen rijden.

Mee eens

de originele versie is een twee asser, maar omdat de cabine een stuk groter is geworden zitten er drie assen onder.

Of een kwestie van as-druk. Misschien ligt jouw spoor wel op een minder stevige ondergrond en is een lagere asdruk nodig....

Maar om de motorkap passend te krijgen moet ik aan de voorzijde van het gietijzer een paar millimeter wegvijlen of zagen.

Misschien kunnen een paar gereedschapskisten en/of een lucht tank dat gietijzer verbergen?

Rob