Waarde modelspoorcollega's,
Afgelopen december ben ik begonnen met de bouw van mijn nieuwe baan en het leek me wel aardig om hier op het forum verslag te doen van de vorderingen. Eerst maar eens wat inleidende informatie:
Situering: Duitsland, Epoche III
Afmetingen: 300 x 160/140 cm
Baanplan: dubbelsporige hoofdlijn met station (max 2,8%) & zijlijntje met kopstation (max 4,5%)
Hoofdstation: 4 doorgaande sporen, 1 kopspoor, 2 kleine rangeerspoortjes om loks te parkeren
Nevenstation: 2 kopsporen
Schaduwstations: 2 x 4 doorgaande sporen
Rails: 2-rail Tillig Elite
Besturing: DCC via Intellibox + Power 4, Koploper
Voeding: 4x Märklin 52VA blok (1x IB, 1x Power 4, 1x wissels/seinen, 1x verlichting)
Wisselaandrijving: servo's middels SAnD-4 (
https://www.digital-bahn.de/bau_servo/sand4.htm)
Bezetmelding: BMD16N-SD via S88-N
Een grote inspiratiebron zijn de banen en technieken van Huib Maaskant, zoals jullie misschien wel uit sommige van de aankomende foto's zullen gaan opmaken
.
BaanontwerpZie hieronder een (qua scenery nog niet uitgewerkt) plaatje van het baanontwerp:
Zoals uit het plaatje blijkt had ik ook nog de wens om de baan verhuisbaar te houden en dus modulair op te bouwen. Je weet immers maar nooit wat het leven brengen gaat en ik zou het erg zonde vinden van alle tijd (en geld
) om de baan na een paar jaar weer af te moeten breken. Een goede voorbereiding leek me daarom absoluut noodzakelijk, dus ik heb eerst op de computer alle modules in 3d uitgetekend, met de maten van elk spant erbij:
Moduleconnector en servodecodersOmdat er heel wat elektrische verbindingen tussen de modules moeten worden gelegd heb ik aanvankelijk gekeken naar de moduleconnector van Huib Maaskant. Echter heb ik bij een eerder klein testbaantje ooit het probleem gehad dat door een net niet ingrijpende kortsluitingbeveiliging van de IB een van de zeer dunne draadjes in de printerkabel was doorgebrand. Ook het solderen aan de pinnetjes vond ik een erg gepriegel, zeker als ze al onder de baan hangen. Daarom heb ik zelf een moduleconnector ontworpen op basis van de welbekende 24-pins Molex stekkers die in computers worden gebruikt om de voeding met het moederbord te verbinden. Dat geeft me ook nog eens de vrijheid om de kabels precies zo lang (of kort!) te maken als ik wil. Ik heb nog een hoop printjes over, dus mocht er nog interesse zijn, PB me maar!
Een ander leuk klusje dat eerst moest gebeuren was het in elkaar solderen van de servodecoders. Zoals hierboven genoemd gebruik ik de printjes van Sven Brandt van digital-bahn.de. Zijn SanD-4 is wat mij betreft een fantastisch stukje techniek: 4 servo's zijn aan te sturen, curve is volledig aan te passen, begin- en eindpositie zijn zeer eenvoudig en nauwkeurig in te stellen, 4 relais voor de polarisering van de hartstukken zijn aanwezig, stroomtoevoer wordt afgesloten als de nieuw positie is bereikt (dus geen gebrom), aparte voedingsingang is mogelijk en de servo's draaien aanmerkelijk stiller en soepeler dan met de Uhlenbrock decoder waarmee ik ervaring heb. Je moet alleen... zelf solderen
. Het solderen van de SMD-componenten is een precies klusje, maar naar mijn ervaring zeer goed te doen met een kleine soldeerpunt op een goede bout geschroefd.
CentraleOok wilde ik graag alle elektronica die de baan zal aansturen in een nette behuizing onderbrengen, met een klein programmeerspoortje erop voor nieuwe loks (voor de oplettende kijker: ik kwam er naderhand proefondervindelijk achter dat je aan het programmeerspoor geen led parallel mag schakelen
).
Onderin komen de trafo's, bovenin de IB en de Power 4.
Hier nog zonder booster, die werd enkele minuten hierna geïnstalleerd. De ampèremeters zitten tussen de trafo's en de IB respectievelijk de booster. Achteraf gezien waren de elco's voor de leds natuurlijk helemaal niet nodig, maar toch
Klaar!
BakkenDe volgende stap was het daadwerkelijk bouwen van de modulebakken. Na alle planning was dit toch wel een bijzonder moment! Als materiaal heb ik gekozen voor 12mm populierenmultiplex (licht en in deze dikte sterk zat), gewoon van de Karwei. Als je een beetje kritisch bent bij het kiezen van de platen kun je een paar goed rechte exemplaren laten verzagen.
OnderstelOver het onderstel heb ik lang zitten dubben, omdat de achterkant en zijkant van de baan, gezien de afmetingen, absoluut bereikbaar moet blijven. Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om een 'traditioneel' onderstel uit vurenhout te bouwen en dat van verrijdbare poten te voorzien. In mijn geval heb ik gekozen voor simpele zwenkwielen die middels een rampamoer in de, eveneens uit vurenhout vervaardigde, poten zijn vastgezet. Ik ben absoluut tevreden over het resultaat tot dusverre. Het geheel is erg stabiel en toch nog gemakkelijk door de kamer te rijden, ook met alle bakken erop.
BaanbouwEn dan kon nu eindelijk het echte werk beginnen!
Het baanontwerp heb ik op ware grote op A4'tjes uitgeprint en aan elkaar geplakt.
Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om de rails op een dubbele laag isolatieschuim te leggen. Bij een eerder experiment had ik slechts een enkele laag gebruikt, maar in de geballaste gedeelten spoor leverde dat zoveel extra rijgeluid op dat ik dat ditmaal anders wilde. Ik hoop dat dit de geluidsoverlast op de zichtbare gedeelten voldoende zal beperken. De houten ondergrond is 9mm populierenmultiplex. Misschien wat overkill voor H0, maar het stelt me in ieder geval in staat om zonder veel spanten behoorlijke afstanden te overbruggen zonder doorhangen.
Op de bakkenovergangen is het schuim natuurlijk veel te zacht om een gelijkmatige overgang te kunnen vormen. Daarom heb ik hier hardhouten latjes van 6mm gebruikt.
Voordat de eerste rails werden gelegd heb ik alle bakken voorzien van een ringleiding: IB, Booster en 2x 52VA~ voor de servo's en de verlichting. Hier is ook de moduleconnector in actie te zien. Elke stroomkring heeft ook z'n eigen massadraad, mocht ik in de toekomst nog eens voor een niet-common-ground-aansturing willen kiezen.
De wisselaandrijvingen zijn een verhaal apart. Door het ontwerp (waarbij de verschillende niveau's soms erg dicht op elkaar liggen) en doordat ik de servo's goed bereikbaar/vervangbaar wil houden in de toekomst, heb ik een eigen simpele 'bowdenkabelaandrijving' ontwikkeld, geïnspireerd op het goede denkwerk verricht in deze post (
https://forum.beneluxspoor.net/index.php?topic=13072.0). Alles werkt tot nog toe uitstekend en is op deze manier, ook wanneer het wissel van onderen moeilijk te bereiken is, goed te onderhouden. Het verenstaal is 0,6mm, echt het minimum voor de wissels van Tillig.
Zie hier de meest schuine bakkenovergang. De rails zijn in het schaduwstation en op het zichtbare gedeelte op alleen de bakkenovergangen met boekbinderslijm verlijmd. Helaas heb ik geen foto genomen nadat de spoorstaven waren doorgeslepen (volgt binnenkort), maar ik kan gelukkig melden dat er nog geen enkele ontsporing heeft plaatsgevonden op welke bakkenovergang dan ook.
Bij het verlijmen doen allerhande objecten met voldoende gewicht dienst als lijmklem.
Voor de keerlussen heb ik gekozen voor de lichtsluis van Huib Maaskant. Werkt werkelijk formidabel!
Voor het strak leggen van de bedrading gebruik ik kabelbinders en een tacker. Omdat de onderkant van het tweede schaduwstation niet goed bereikbaar meer zal zijn nadat de onderplaat is geplaatst heb ik alle kabelbinders en de stukjes etsplaat voor de wisselaandrijvingen al van te voren bevestigd.
De 'servormuur' begint vorm te krijgen
De twee keerlussen van de schaduwstations.
Omdat de verticale afstand tussen de beide schaduwstations 10cm bedraagt is het essentieel dat de bedrading van het bovenste niveau superstrak is.
Hier een kijkje op de bouw van het zichtbare gedeelte. Eerst wordt het hout uitgezaagd en vervolgens wordt de eerste laag isolatieschuim aangebracht.
Vervolgens wordt het uitgeprinte sjabloon weer over de eerste laag schuim gelegd en prik ik gaatjes op de hartlijnen van de rails.
Daarna worden stroken isolatieschuim voor het ballastbed gelegd.
Uiteindelijk wordt alles in een matte bruine verf gezet, zodat de lijm er later niet teveel in trekt.
Hier nog een kijkje op de bedrading. Ik gebruik soldeerstrips en kabelbinders om eea zo netjes mogelijk te houden. Links is alles al strak getrokken, rechts hangt alles nog los omdat er nog meer bekaling zal volgen. Maar uiteindelijk blijft modelspoor toch een beetje een chaotische hobby vrees ik
...
Testen, testen en nog eens testen...
Hier nog een close-up van de aandrijving van een Engels wissel. Het verenstaal kort ik pas in als het wissel volledig op z'n plaats ligt. Dit is overigens het meest lastige klusje, want te kort afknippen betekent dat je opnieuw kunt beginnen, terwijl te lang betekent dat je loks en rijtuigen blijven hangen in het uitstekend stuk verenstaal.
De laatste grote klus om de hoofdbaan te sluiten was de aanleg van een brug over een klein (toekomstig
) beekje. Eerst heb ik de onderplaat voor de sporen uitgezaagd en op z'n plek gelegd. Vervolgens moest deze van onderen ondersteund worden zodat ik hem kon doorzagen. Hier bleek ik de eerste grote planningsfout gemaakt te hebben. De M10 bout tussen module 3 en 4 bleek te laag te zitten, waardoor ik de ondersteuning ook lager moest monteren dan gehoopt. Uiteindelijk leek het mij een beter idee om de ondersteunende constructie wat lager te monteren dan om zonder hulp van de kolomboor een nieuw loodrecht M10 gat te boren door de segmentovergang.
De brug is een samenstelling van twee enkelsporige bruggen van Noch.
De brug ligt op z'n plaats, de hoofdbaan ligt!
De zijlijn kon natuurlijk niet lang op zich laten wachten.
De baan tot dusverre. Inmiddels is Koploper volledig functioneel en gelukkig werkt alles als een zonnetje. Geen ontsporingen of te steile hellingen, dus dat geeft een goed gevoel.
Hier nog een filmpje van alles in bedrijf:
| <![CDATA[<a href="" target="_blank" class="aeva_link bbc_link new_win">https://youtu.be/Sc_VuFq2OSc</a>]]> |
Maar nu moet alles natuurlijk nog aangekleed worden. Ik heb veel wilde plannen, maar die wil ik eerst rustig uitwerken voordat ik daarmee van start ga. Ik zal jullie denk ik regelmatig lastig gaan vallen met vragen over de scenery, want dit is mijn eerste 'echte' modelbaan.
Tot slot: ik hoop dat jullie van het verslag tot nu toe genoten hebben! Ik ben erg benieuwd naar jullie reacties.
Hartelijke groet,
Geert
PS ik hoop dat de post niet te lang is. Zo ja, of als jullie hem liever in stukjes hebben ivm de anchorverwijzingen, dan knip ik hem nog in stukjes.
