Delen 01 t/m ? - Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber

[iTom]

Beste Koos, je begon dit verhaal hiermee.

Ik ga een poging doen om mijn kleinzoon te interesseren voor modelspoor! Ik ga dus weer beginnen met de basis van 60 jaar geleden: 2-rail H0 analoog. Ik heb een Fleischmann startset gekocht en ga dit weekend met mijn kleinzoon de eerste stappen zetten. Kijken of hij het leuk vindt?!

Ik ben het met Michel eens dat de reacties zeker van de oude garde afkomen alhoewel ik met 78 niet denk tot de jongere te behoren.

Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber?!?

De reacties zijn zeker niet betweterig.
Jij maakt een heel verkeerde afslag, neem het ventje een keer mee naar bijv. Miniworld in Rotterdam of straks naar het spoorweg museum tijdens Ontraxx dan zal je merken of hij interesse heeft of toont of niet.
Voorlopig is hij zeker nog te jong om er voor te kiezen, op deze leeftijd vinden ze al snel alles mooi, nu is het dan misschien een trein, straks een RC bwstuurbare auto, boot of vliegtuig of misschien gewoon vissen.

Als ik jouw verhaal zo lees dan zie ik steeds het filmpje van Jiskefet met de voetbalvader (is bedoelt als satire)

Deze hobby sterft zeker niet uit kan ik je verzekeren, er is nog steeds heel veel interesse en aanbod.
Mijn leverancier in Dordrecht kan de aanvraag van materiaal nauwelijks aan en zit tot over zijn oren in de reparaties.

Verjongen gaat vanzelf, iemand die nu 60 jaar is en ooit een treinbaan heeft gehad heeft een goede kans er naar uit te zien om straks na zijn of haar pensioen weer eens aan deze hobby te beginnen.
Als ik de reacties hoor van mensen die pas naar de Broodfabriek Rijswijk zijn geweest was er in de ochtend bijna geen doorkomen aan zo druk was het.

Het is nu eenmaal een hobby geworden voor de wat oudere onder ons en dan is het best leuk als je kleinkinderen hebt die interesse hebben en geniet daar van want het is voor je het weet voorbij en komen ze met een vriendin of vriend thuis en willen een fatbike en een nieuwe telefoon,

[koosjong]

Sorry heren, maar deze laatste reactie doet voor mij de deur dicht. Ik stop ermee.

Dit precies wat ik bedoel. Niemand heeft het verhaal kennelijk echt gelezen. Ik ben geen kampcommandant. En dat Jiskefit verhaal is zelf beledigend.
Hij is allang naar MiniWorld geweest met zijn oma en vond het prachtig,
Ik zeg het lidmaatschap van dit forum hierbij op.

Dit was de laatste bijdrage van

Opa Koos

[Bert]

Jammer Koos, ik vond jouw bijdragen wel leuk. Lijkt me dat je wat te gevoelig op goed bedoelde opmerkingen reageert.
Ondanks dat wens ik je nog veel treinplezier

[jerry]

Idd jammer dat je zo over  reageert
Je bent zelf gestart en verwacht reacties
Als die dan komen verwacht je in jouw ogen positieve reacties
Als dat niet is wat je wilt horen ,dan is dat niet goed
Maar veel plezier met jekleinzoon
Als hij een jaar of 10/12 is wil hij andere dingen
als hij 16 is ben je even uit beeld
als hij 20 is ,is er geen tijd en ruimte
Als hij 40 wordt denkt hij weer terug
Als hij 50 is wil hij wat gebruikt kopen en proberen
Als hij dan de tijd ruimte geld ,en interesse terug heeft mag jij komen kijken,niet aankomen want zo,n oudeje weet er niks van

[Anne W]

Sorry Koos als ik er aan bijgedragen heb, maar NIET DOEN.

Groet, Anne W

[iTom]

Nou, nou Koos.
Wat een reactie zeg, heftig hoor.
Wat was er nu uiteindelijk de bedoeling van, meer dan het te hebben gelezen en er met de beste bedoeling er op gereageerd is het voor mij niet.
Het filmpje van Jiskefet was satirisch bedoelt, staat er ook bij.

Helaas trek ik de conclusie dat je alleen maar wil lezen wat jij graag zou willen lezen.
Als dat dan niet zo is als jij had bedacht dan is dat jammer maar moet je wel sommige reacties kunnen incasseren en anders had je nooit aan een dergelijk verhaal moeten beginnen.

Het forum is voor de modelspoorbouwer en is niet meer zoals vroeger de kreet bij Märklin was van 8 tot 80 maar begint nu vanaf 14 jarige en die zijn tegenwoordig verdraais moeilijk te bereiken.

[koosjong]

Beste Heren van het H0 Modelspoor FORUM

Natuurlijk stap ik nog niet op! Ik wilde wat reacties uitlokken en kijken of die hetzelfde zouden blijven. Ik was al enigszins geïrriteerd geraakt door een reactie als ‘hoort dit wel op ons forum’. Een paar reacties waren als ‘stop er maar mee, want het is ons ook niet gelukt’. Verder ‘je moet dat kind niet dwingen’. Dit niet opbouwend negatief commentaar, maar afkraken en het beter weten.
Ik vraag mezelf af of deze ‘afkrakers’ überhaupt de teksten gelezen hebben. Na mijn ‘afscheidsmededeling’ kreeg een paar positieve meldingen en weer iemand die me nog natrapte ook. Hij begon zelfs te vertellen dat als kinderen ouder worden weleens andere interesses komen. Dat wist ik echt niet?! Wat een wijsheid!.

Het lijkt of ik erge lange tenen heb, maar ik wilde deze ‘zogenaamd’ positief bedoelde reacties aan de kaak stellen. Ze zijn waanzinnig deprimerend voor mij, omdat ik erg veel lol had aan het schrijven erover en omdat mijn kleinkind tot nu toe zeer positief reageert. Hoe lang: weet ik niet. Ik wijzig steeds het traject met hem, als ik denk dat ik het moet doseren.
Ik zou weleens willen weten, wie van dit forum er in geslaagd is een volgende generatie enthousiast te maken voor modelspoor. Graag reacties. En niet ‘bij mij lukte het ook niet’.

Natuurlijk stoppen ze als de puberteit ingaat en niet getroffen worden door het ‘digitale virus’. Dat laatste is veel te moeilijk voor kinderen. Ik bedoel dan software en hardware voor automatische treinbesturing. Het is mijzelf op mij 65e gelukt dat door te krijgen, met hulp van de HCC. Een digitaal treintje rond te laten rijden is identiek aan analoog. Mijn eerste reactie was daarbij: ‘ís that all there is’. Nee, maar dan moet je de stap maken naar Koploper, baanvakken, terug melders, wissel besturingen, etc. Met tientallen draadjes. Dus digitaal alleen simpel. Echter het is allemaal schandalig duur. Kortom eerst redelijk goedkoop beginnen met die jongeren vanaf 5 jaar.

Waarom wil ik zo graag dat kleinzoon dit leuk gaat vinden. Ikzelf heb er in mijn jeugd ongelofelijk plezier aan beleefd. Ik denk tussen 7-8 en 10-12. Zo erg zelfs dat ik mijn hele werkzame leven zat te hopen op een nieuwe start ermee. Vlak voor mijn pensioen mocht ik weer. Zie deel 01 van de serie.
Ik dacht, als ik die jongen, dat plezier ook kan schenken, zo tot zijn puberteit en hij vindt het leuk om dat samen met opa te doen, dan zijn we allebei weer blij. Als hij dat weer wil overdragen dan ben ik allang verdwenen. Kortom ik wil hem dat plezier uit mijn jeugd ook laten meemaken.

Nu is hij al in MiniWorld en het spoorwegmuseum geweest en we willen een keer naar Hamburg gaan en een stoomtrein traject, zoals Hoorn-Medenblik. Ik ben daar ook al zelf geweest en ook naar de Valkenburg stoomtrein. Daar moeten we ook heen. Dus daar zijn we ook mee bezig.

Het idee dat je hem enthousiast maakt met het toekijken naar jouw prachtige digitale baan met schitterend huisjes en bergen, is de grootste fout die je kan maken. Je laat hem jouw speelgoed zien, waar hij niet mee mag spelen. Alleen maar kijken. Logisch dat hij afhaakt. Ik ben gestart met een combinatie treinen leren rijden, gecombineerd met spelen er om heen. Ik ben dat op hem aan het testen met steeds stapjes in de treintechniek. Dus nu ga ik kijken of hij het leuk vind om wissels en ontkoppelrail met knopjes te schakelen. Ik vermoed de ontkoppelrails wel en de (nog) wissels niet. Ik kijk dus (met veel geduld) hoe hij op alles reageert. Daarom alleen op een dag dat hij niet naar school gaat. Dit is het waarnemen van de concentratie en kijk wanneer deze wegvalt.

Kortom. Dit is ook voor mij een ontdekkingstocht naar ‘wat werkt en wat werkt niet’. Als ik het gevoel heb, dat ik hem zit te dwingen en te forceren, dan stoppen we een jaartje en zien dan wel.
De vorige zondag was hij door privé problemen nogal opgefokt en ik zag vrij snel dat het vandaag niet de dag was om met de elektrische wissel te beginnen. Na een uur is hij dan ook afgehaakt. Paar dagen later, duidelijk uitgerust, kwam hij met die vraag over de kruising. Dus we gaan door ermee!

Ik blijf gewoon mijn bevindingen rapporteren en hoop dat ik slaag met mijn project en dat er nog meer opa’s er in slagen om onze hobby door te geven. Al die grijze of kale bolletjes op de beurzen hebben nog steeds de meerderheid.
Of ik door ga op dit forum is afhankelijk van de reacties van leden, die mijn proza echt gelezen hebben en met positief, dan wel opbouwend commentaar komen. Ik kan tegen kritiek, maar dat gezeik van ‘het lukte ons ook niet’ heb ik niks aan, want het lukte dus niet. Een paar reacties waren overeenkomend met de bevinding: niet alleen maar naar laten kijken. Dus er samen mee beginnen vanaf de basis en spelen! Dat is mijn missie!

Als ik dan weer al die positieve schouderklopjes lees, bij een lid wat weer zelf aan het spelen met treinen begint, dan denk ik. Hij begint weer; en niet zij volgende generatie. Sorry, niet kwaad bedoeld hoor!?!? Is positief bedoeld. Of niet echt?!

Goed. Je zou dit al deel 04 kunnen noemen, maar zonder tegenbericht kom ik wellicht terug met ‘de avonturen van opa Koos en zijn kleinzoon’. Ook dat gezeik over de titel van mijn serie. Leuk als de inhoud gelezen wordt.

Dit zat ik lekker van mij af te schrijven om mijn ergernis weg te laten vloeien. Jullie zijn even mijn boksbal. Sorry als het zo overkomt.

Goed. Ik hoop dat alles hierboven ook een keer gelezen wordt. Ik ben ook maar een gevoelig mens met mijn enige dochter en kleinzoon. Als het mis loopt met hem, dan ga ik alleen met mijn treintjes spelen en mag hij af en toe kijken, maar niet aankomen en vooral niet ermee spelen (geintje).

Mijn dochter dacht eerst dat dit forum een HOMO model forum was en begreep niet wat ik daar op moest doen. Vond ik toch wel geinig, toen ze verbood om herkenbare foto’s van haar zoon er op te plaatsen.

Ik ga nu slapen, welterusten of goedemorgen. Ik ben het even kwijt,

Groetjes van

Opa Koos uit Almere

[Michel Bikkel]

He @iTom

laten we in de andere topics over treintjes gaan hebben en dit even te laten voor wat het is.
Beetje zonde van mn treintjes tijd 

[Bert]

Mooi dat je blijft Koos.
Zelf heb ik mijn zoon wel meer dan enthousiast gekregen, dat ging vanzelf, hij is wel een stuk ouder, 30+. Samen ver gekomen met een grote baan, google maar op Witmoosdorf, moeten afbreken omdat hij het huis uit gaat en ik mijn huis te koop heb staan, te groot.
Dat wordt dus een. Ieuwe baan bij hem en bij mij.

Je komt zelf ook wel met opmerkingen waar ik het niet mee eens ben: [ de grootste fout ] Ik maak me er niet druk om.
Mijn kleinzonen vinden het prachtig, ze wisten goed dat ze voorzichtig moesten zijn, ik was er dan bij.

[koosjong]

Bert,

Ik ben erg  blij jouw ervaring te horen! Tenslotte is het je gelukt! Alleen wat later.
Dit zijn dus aanvullingen op mijn verhaal en laten we blijven verzamelen.

Voor de heren die het liever over treintjes hebben:
Ik heb nog even gebruik gemaakt van de kerstaanbieding van de https://modeltreinwinkel.nl/



Ik heb € 79,- voor dat prachtige 'treintje' betaald!

Is dus voor opa en misschien voor hem, voordat hij de puberteit bereikt. Dan ben ik ver in de 80.

Beste heren, ik ben een wetenschapper en doe graag onderzoek. Dit is er zo één.

Een prettige zondag verder en straks Ajax-Feyenoord.
Ik ben geboren in Rotterdam............................

Koos

Almere

[koosjong]

Beste forum leden,

Mijn dochter wees me er op dat die foto, die ik gebruikte voor dit forum wel erg oud was. Nou ja oud. Ik was toen 65 jaar en ging niet stoppen met werken, maar begon als inleenkracht bij een elektriciteitscentrale in Pernis. Die foto is toen genomen. Ik ben echt pensionado geworden 3 jaar later. Nu wordt ik 15 maart 73 jaar. Inmiddels ben ik na een heupoperatie in december kilo's afgevallen en deze nieuwe foto is vorige week genomen, toen ik met mijn kleinzoon aan het spelen was. Ik moet nog wat spieren terugwinnen, maar mijn bolle toet as verdwenen. Binnenkort komt er weer een nette statiefoto. Ik kan niet meer verhullen dat ik wat ouder en kaler en grijzer wordt. Ik val daarom niet teveel op in Houten volgende week.

Een prettige dag verder.
Opa Koos

[denobis]

Koos geloof me je word herkent in Houten

[koosjong]

Inderdaad ik neem mijn rollator mee om me te verdedigen. De krukken heb ik al opgeborgen voor de volgende heupoperatie links!

[denobis]

wie weet zien we elkaar in houten zal vast een honkbalknuppel meebrengen (ik lijk wel een hooligan)

[koosjong]

Dag @koosjong
Ik heb de absoluut ongepaste tekst en/of afbeeldingen uit dit bericht verwijderd.
Uit de forumregels:
1.7 Net als in de buitenwereld pleiten we op dit forum voor verdraagzaamheid en worden aanstootgevende berichten over verschil van ras, afkomst, sekse, geloofsovertuiging, politieke kleur en seksuele geaardheid absoluut niet getolereerd.
Alvast dank voor je begrip.
Groet,
Wim

[koosjong]

Bert,

Ik heb even gekeken naar Witmoosdorf, en op de andere forums.
Ziet er erg indrukwekkend uit. Mijn complimenten!
Leuk dat je het met je zoon kon opbouwen en helaas ook afbreken.
Maaaaar: jullie hebben je voortgeplant: 1 > 2
En er zijn weer 2 uitdagingen !!!!!!!!!!!

Cheers!
Koos

[Bert]

Dank je Koos, veel inspiratie opgedaan, we zijn met “ niets” begonnen, uiteindelijk wordt het wel wat.

[koosjong]

Gisteren 8-2-2025 naar de beurs in Houten geweest!

Was er rond 11:30 en werd meteen naar een 'ver' parkeerterrein gebracht.
Beetje jammer dacht ik met mijn 'nieuwe rechterheup'.
Maar er gingen busjes van de organisator Hobma van en naar de Expo.
Dit was gratis, maar ook kon je ermee naar het station, tegen een vergoeding.
Was erg blij met deze prima service! Compliment aan Hobma!
Je kunt bij hun stand binnen de Expo ook pinnen!

Het was erg druk. Uiteraard overwegend met onze leeftijdsgenoten, maar er waren ook voor de kinderen IKEA houten baantjes:

   

Ik had een hele lijst gemaakt voor het afstruinen van de beurs op voornamelijk Fleischmann HO Profigleis items:

Dit werd de buit:

Die bochten zijn voor het 'kruising' ontwerp voor mijn kleinzoon. Voor de volgende zondag.
Ik zelf ga experimenteren met de analoge automatisering, met reed kontakten om wissels te schakelen.
Zelfs nog een paar 60 jarige relais op de kop getikt!

Ik zit nu midden in het 'opleuk project' voor de verkoop van het appartement van mijn dochter.
Het volgende deel van de serie over mijn kleinzoon moet even daarop wachten.

In ieder geval tot lezens!

Koos

[denobis]

Beste Koos
Als je in houten voor de deur wil parkeren dan moet je er om 9.30 al zijn.
Voor houtense beurs begrippen was het erg rustig dus als jij het druk noemt nou ik vond het nog rustig.
Heb je overigens niet gezien.

[koosjong]

Dag @koosjong
Ik heb de absoluut ongepaste tekst en/of afbeeldingen uit dit bericht verwijderd.
Uit de forumregels:
1.7 Net als in de buitenwereld pleiten we op dit forum voor verdraagzaamheid en worden aanstootgevende berichten over verschil van ras, afkomst, sekse, geloofsovertuiging, politieke kleur en seksuele geaardheid absoluut niet getolereerd.
Alvast dank voor je begrip.
Groet,
Wim

[koosjong]

En zo wordt je ineens 'stationschef' !
Was mijn 100e bijdrage alweer aan dit forum!!

[koosjong]

Ondanks de drukte rond het 'projectmanagement' van de verkoop van een huis en aankoop van een huis voor mijn dochter, hierbij toch het volgende deel van de serie!

Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber?!?

Deel 04 – Een stapje verder met Analoog H0 modelspoor

Algemeen

Waar we in dit deel 04 naar gaan kijken is de vraag hoe ga je verder met een echte analoge H0 startset bij een kind van zeg 5-6 jaar.
In deel 03 hebben we gezien dat de combinatie van de analoge H0 startset met zijn eigen speelgoed best wel een positief gevoel gaf bij mijn kleinzoon. Wat opviel was het rond de tafel lopen met het doel de wissels handmatig goed te zetten. De situatie van de vorige keer was de volgende.



Er waren hier dus 3 handgeschakelde wissels en 2 handgeschakelde ontkoppelrails en de simpele overgang, die zeer intensief gebruikt werd door zijn autootjes. Ik wilde eigenlijk voortborduren op dit baanplan en kijken of het elektrisch aandrijven van de handgeschakelde delen door mijn kleinzoon ‘gewaardeerd’ zou worden.
Maar hij kwam plots met een tekening, gebaseerd op zijn houten IKEA trein tijd, waar een kruising het baanplan domineerde. Ik heb toen een ‘kruising’’ op de kop getikt en met AnyRail 7 het volgende ontwerp gemaakt:



In principe hetzelfde idee als het vorige baanplan. Bovendien is nog een overgang toegevoegd op de plek van de 6102 in de binnenring. Belangrijk natuurlijk is dat het zijn idee was met die kruising!



Er ontsprong weer hetzelfde schouwspel als de vorige keer op deze zondag, waarop we weer om ca. 10:00 begonnen. Snel werd ander speelgoed toegevoegd aan het gebeuren op de tafel en was hij met van alles bezig, inclusief de trein een rol te laten spelen in allerlei ‘rollenspelletjes’.



Intro van elektrisch aandrijven wissels, etc.

Opvallend was dat hij het zelf (speels) handmatig omzetten van de wissels leuk vindt. Daarom is het interessant om te kijken wat hij van het op afstand bedienen vindt. Eigenlijk zet je hem dan (stil) achter de trafo en de knoppen van de schakelaars. We gaan het zien.
De ontkoppelrails waren al elektrisch voorbereid en de wissels moesten nog voorzien worden van de losse aandrijvingen. Deze aandrijvingen (met de bedrading in het midden) zijn zowel voor linker als rechter wissels toepasbaar. De getoonde aandrijving is eenvoudig aan te drukken in de wissel. Uiteraard blijft de wissel ook nog steeds handbediend te schakelen.



Fleischmann heeft eigenlijk vanaf het begin een zeer succesvol type schakelaars in haar programma, dat een tijdloos ontwerp blijkt te zijn. Ze zijn onderling te koppelen, waardoor de voedingsdraad maar één keer hoeft te worden aangesloten.



Het aansluiten van alle draden is natuurlijk nog een brug te ver voor de kleine jongen, maar Opa Koos vindt het natuurlijk weer een leuk nostalgisch gebeuren. Uiteindelijk, met behulp van een ‘plus en min hub plaat’, krijgen we de volgende opstelling bij de trafo:



Nu hebben we dus 2 ontkoppelrails en 3 wissels aangesloten. De bedrading is als volgt:



Dit schema is natuurlijk 'gesneden koek' voor al onze doorgewinterde forumgenoten! Maar toch een leuke oefening om met AnyRail 7 eens te proberen!

Inmiddels hebben we nog voldoende ruimte gevonden op de tafel, om het doodlopende spoor flink te verlengen. Dat vond hij erg tof. Hij ging gelijk een heleboel rangeer oefeningen doen! Het rollenspel met zijn overig speelgoed werd weer uitgebreid hiermee.

Wat was zijn reactie op de elektrische aandrijvingen?

Het doel van ons onderzoek, in dit deel 04 van de serie, was om enerzijds na te gaan of hij het nog steeds leuk blijft vinden om met de treinen te spelen. Maar ook om zijn reactie te zien op de intro van de analoge elektrische aandrijvingen. Dit mede gelet op zijn leeftijd.
In het algemeen speelde hij met tussenpozen op de tafel, zowel met de trein, als met zijn eigen speelgoed. In die tussenpozen zat hij weer op zijn tablet spelletjes te spelen. Dit schouwspel was identiek aan de vorige keren.
Van de elektrische aandrijvingen werd hij niet bepaald enthousiast. Hij vond het wel interessant en op een bepaald moment bediende hij de trafo en gaf mij zomaar instructies om de wissels om te zetten! Dus: “Opa snel, hij komt er aan!”. Het lukte me nog niet om hem achter de trafo én ook achter de knoppen te krijgen. Ik heb me in mijn rol geschikt!
De volgende keer ga ik beginnen met hem echt achter alle knoppen te krijgen.

Wat hebben we in deze aflevering opgestoken en hoe verder?

Eigenlijk kunnen we vaststellen dat een kind van 5-6 jaar allerlei fantasieën en rollenspellen bedenkt om met zijn speelgoed te spelen. Het blijkt dat onze H0 startset daar zeker een onderdeel van kan zijn. Belangrijk daarbij is dat de trein via de trafo zelf geregeld kan worden door het kind, evenals het schakelen van de wissels en ontkoppelrails.
De elektrische aandrijvingen zijn duidelijk nog niet aangekomen als een nieuwe uitdaging. Denk dat het kwartje nog gaat vallen.
Persoonlijk denk ik dat we nu op een soort breekpunt zijn aangekomen, gelet op de leeftijd en ontwikkeling van mijn jochie. Uitbreiden van de baan, dus op de grond, is zeker wel een optie. Dan houd je de ontwikkeling op het huidige niveau. Alleen we houden dit laatste even onder de pet, gelet op de privé situatie op dit moment. We gaan binnenkort verhuizen, etc.

Wat ga ik zelf nog uitproberen?

Mijn kleinzoon wil graag dat er twee treinen tegelijk op de baan kunnen rijden. Dus het is wellicht leuk om de analoge automatisering met schakelrails, resp. magneetjes met reedcontacten weer eens uit te proberen. Ik heb al wat (oude!) componenten verzameld en ga kijken of dat lukt. Het lukte al 60 jaar geleden, dus nu ook, toch!?

Uit de oude doos:



Tot een volgende keer!

Opa Koos

Almere

[koosjong]

Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber?!?

Deel 05 – Een stapje te ver met Analoog H0 modelspoor

Algemeen

Waar we in dit deel 05 naar gaan kijken is de vraag hoe ga je verder met een analoge H0 startset bij een kind van zeg 5-6 jaar.

Wat we in het vorige deel 04 hebben gezien is dat mijn kleinzoon niet bepaald onder de indruk was van de elektrisch aangedreven wissels en alleen de elektrisch aangedreven ontkoppelrails wat handiger vond. Dit omdat het handmatige knopje slechter toegankelijk bleek.

Inmiddels is hij toch weer getroffen door het treintjesvirus en begon hij spontaan weer met zijn houten IKEA spoor uitdagende routes te verzinnen. Het is eigenlijk ook H0, dus kan geen kwaad, dat hij daarmee heel eenvoudig gecompliceerde baantjes kan maken.
Dit ziet er toch best uitdagend uit:



De conclusie is dus dat hij primair op zoek is naar steeds weer nieuwe H0 baanplannen en dat de analoge H0 startset nog niet uitdagend genoeg is.

Wat is er nog meer uitdagend bij een analoge baan?

Wat ikzelf vroeger uitdagend vond was het automatisch laten wisselen van twee treinen, middels schakelrails en relais. Natuurlijk is het te voor de kleine jongen (om op te bouwen) een paar bruggen te ver. Echter je kan het wel een spektakel van maken; met ook nog een spelelement erin!
Daartoe heb ik dit ontwerp gemaakt met AnyRail7:



Bij dit baanplan is sprake van twee wisselstations. Dus zouden wel drie treinen elkaar kunnen laten afwisselen. Hierbij wordt voor het wisselen gebruik gemaakt van twee opties; namelijk werken met een separaat relais en gebruik maken van ‘denkende’ wissels.
Daarnaast maken we het nog wat leuker, door 4 seinen toe te voegen aan het geheel

Het onderste wisselstuk bij de trafo is geheel geautomatiseerd, middels reed magneet kontakten en een separaat relais, dat zowel het stroomloos maken van de railstukken verzorgt, maar ook het wisselen van de seinkleuren.
Bij het bovenste wisselstuk worden de wissels bediend door een knoppenkastje. Alleen de seinen worden aangestuurd door een separaat relais, dat weer door het knoppenkastje bediend wordt. We laten de 2 wissels wel gelijktijdig schakelen. De rechte wissel is ‘denkend’; later meer hierover.

Het spelelement zit hem erin dat met het knoppenkastje wel op tijd moet worden geschakeld. Natuurlijk gaan we kijken of dat wel goed gaat!?!

Nog geen denkende wissels

Alvorens te gaan kijken of alles in de praktijk werkt en of mijn kleinzoon er positief op reageert, wil ik ingaan op het verschil tussen het werken met en zonder ‘denkende’ wissels.
We gaan eerst even terug naar de eerste generatie Fleischmann Modellgleis wissels uit de vorige eeuw. De zagen er toen als volgt uit:



Wat gelijk opvalt is de aanwezigheid van de 4 draadklemmen naast het relais. Dit was toen (jaren 60 vorige eeuw!) best wel een leuk extraatje. Het geeft de mogelijkheid om het relais in de wissel ook te gebruiken voor het (gelijkstroom) stroomloos maken van railstukken, maar ook het schakelen van (wisselstroom) seinen. Het volgende schema laat dit zien:



In dit schema zien we de klemmen genummerd 1,2, 3 en 4. De klemmen 1 en 2 zijn via het relais gekoppeld met de bovenste rails. De klemmen 3 en 4 met de onderste rails. Aan de bovenste rails wordt een pool van de wisselstroom gekoppeld en het relais schakelt daarmee de seinen. Aan de onderste rail wordt juist de verbinding gemaakt met de stroomloze gelijkstroom stukken.

Het aansturen van de wisselrelais kan dus gebeuren met knoppenkastjes, maar ook door gebruik te maken van schakelrails, dan wel magneet reed kontakten.

De nieuwe generaties Fleischmann wissels hebben deze extra optie helaas verloren en de wissels hebben slechts nog een veel kleiner (uitwisselbaar) relais besturingselement. Daardoor is het toevoegen van een separaat relais nu noodzakelijk geworden, om dezelfde functionaliteit te realiseren. Die optie was er natuurlijk al middels:



Dit type heb ik toegepast in het onderste deel van mijn baanontwerp. In feite dezelfde schakeling als hierboven met het wisselrelais. Aansturing met reedkontakten (blauwe streep).



De rode punten zijn stroomonderbrekingen voor de stroomloze stukken. De blauwe stroom toevoeren van het relais zijn aan de zelfde railkant.

Wat moeten we nu met ‘denkende’ wissels?

Het is te begrijpen dat Fleischmann een alternatief zocht voor haar extra wisselrelais opties. Zij kwamen met het concept van de ‘denkende’ wissels. Bij dit concept is het mogelijk om stroomloze railstukken te creëren, afhankelijk van de stand van de wissel. Het voordeel is dat hierbij geen separaat relais meer nodig is.
Om een ‘moderne’ Fleischmann wissel ‘denkend’ te maken, moet deze wel gemodificeerd worden! Hierbij moeten 2 stroombruggen verwijderd worden. Doe dit alleen voor analoog bedrijf. Bij digitaal bedrijf is dit niet gewenst.
 
Die stroombruggen zijn niets anders dan verende ‘nietjes’, die het middenstuk van de wissel om en om verbindt. In het volgende plaatje wordt e.e.a. uitgelegd. Let wel op dat de ene keer de ‘+’ pool van de  rails en de andere keer de ‘-‘ pool van de rails wordt uitgeschakeld. Dit laatste is niet het geval bij het eerdere gebruik van een separaat relais. Daar blijven we aan één zijde van de gelijkstroom polariteit.



De draadbruggen moet je na het verwijderen netjes opbergen. Dit om ze later weer terug te kunnen zetten. Dit gaat allemaal met een pincet, als het ‘nietje’ verend blijft!



In mijn baanontwerp hebben we het dus over het bovenste deel.



Hierbij zijn dus maar 2 (rode) stroomonderbrekingen in de rails nodig. Ook geen stroomtoevoer, daar dit via de wissel geregeld is. Wel om en om ‘+’ en ‘-‘. Wel blijft een relais nodig, als je seinen wilt schakelen. Hier met een oud Trix relais.



Inmiddels via Marktplaats een aantal hoofdseinen op de kop getikt! Dit type (FLM 1771) heeft de draadklemmen op het frame. Makkelijk als je de baan steeds weer moet afbreken.



Hoe werkt het allemaal in de praktijk?

Het was de bedoeling om vorig weekend alles op te stellen, maar dat is niet gelukt. Volgend weekend gaat dat hopelijk wel gebeuren.
Ik vind het toch leuk om jullie te delen in het plezier wat ik heb om die ‘oude’ analoge techniek weer te gebruiken.
Daarom alvast dit deel 05 en in deel 06 gaan we kijken naar de reacties van mijn kleinzoon en ook mijn dochter.
Zij heeft pas nog bevestigd dat zij merkt dat mijn kleinzoon gek op alles met treintjes is. Ze ziet zeker geen dwang in mijn activiteiten met hem. Daarom gaan we ermee door.
Ik wil natuurlijk niet ontkennen dat ik het zelf ook nog steeds de mooiste hobby vind, die er is!

Dus tot de volgende keer!

Groetjes van Opa Koos

Almere

Disclaimer
Eigenlijk had ik alles wat ik te vertellen heb over mijn analoge avonturen moeten droppen in het hoofdstuk ‘Modelbaanbesturing; Analoge Vraagbaak’. Ik hoop dat het forumbestuur me toch toelaat dat hier te plaatsen!?

[koosjong]

Beste forumleden!
Het is niet bepaald druk met bijdragen op dit forum.
Daarom heb ik er nog één uitgeperst!

Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber?!?

Deel 06 – Verder met analoge automatisering?

Algemeen

Waar we in dit deel 06 weer naar gaan kijken is de vraag hoe ga je verder met een analoge H0 startset bij een kind van zeg 5-6 jaar.
Wat we in het vorige deel 05 hebben gezien is dat ik mijn eigen gang ben gegaan met het verder automatiseren van de analoge baan.
Daar borduren we nog even op door en tot slot kijken we wat mijn kleinzoon ervan vindt.

Automatiseren van de analoge baan

Wat ikzelf vroeger uitdagend vond was het automatisch laten wisselen van twee treinen, middels schakelrails en relais.
Natuurlijk is het te voor de kleine jongen (om op te bouwen) een paar bruggen te ver.
Maar het is best een spectaculair gezicht. Dit AnyRail 7 ontwerp presenteerde ik in deel 05:



Bij dit baanplan is sprake van twee wisselstations. Dus zouden wel drie treinen elkaar kunnen laten afwisselen. Hierbij wordt voor het wisselen gebruik gemaakt van twee opties; namelijk werken met een separaat relais en gebruik maken van ‘denkende’ wissels.
Daarnaast maken we het nog wat leuker, door 4 seinen toe te voegen aan het geheel. Het onderste wisselstuk bij de trafo is geheel geautomatiseerd, middels reed magneet kontakten en een separaat relais, dat zowel het stroomloos maken van de railstukken verzorgt, maar ook het wisselen van de seinkleuren. De denkende wissels heb ik in deel 05 uitvoerig besproken.
Bij het bovenste wisselstuk worden de wissels bediend door een knoppenkastje. Alleen de seinen worden aangestuurd door een separaat relais, dat weer door het knoppenkastje bediend wordt. We laten de 2 wissels wel gelijktijdig schakelen.

Het spelelement zat hem erin dat met het knoppenkastje wel op tijd moet worden geschakeld. Natuurlijk gingen we kijken of dat wel goed gaat!?! Nu het ging niet goed en na een paar botsingen, is besloten dit bovenstuk toch maar te automatiseren met reed kontakten. Het ontwerp wijzigde dus snel in:



Beetje rommelig, maar als je de draadjes niet onder de tafel kunt wegwerken wordt dit het schouwspel:



Voor de reed kontakten heb ik 2 soorten toegepast: die van Fleischmann zelf en de door Tony van de Geul-dal-baan aanbevolen (van Conrad).



De Fleischmann 6435 set moet je monteren op een rechte rails, waar je eerst 2 gaatjes maakt met een meegeleverd ‘prikkertje’.





Met datzelfde ‘prikkertje’ heb ik 2 gaatjes gemaakt in een railtje voor de Conrad reed kontakten:



Zoals te zien is zijn de kontakten horizontaal geplakt op de rails. Tony beval aan om ze verticaal aan te brengen. Helaas kan dat op de eettafel (nog) niet!

Toevoegen van de seinen

Het plaatsen van seinen geeft een leuk extra effect. Echter hier is wel (analoog) een relais voor nodig. Voor de automatisering van het onderste wisseltraject was er al een relais nodig. Bij de ‘denkende’ wissel, boven, was geen relais nodig, maar met seinen wel.

In dit klassieke prentje is de (onderste) schakeling (nog met ingebouwd wissel relais) duidelijk gemaakt:



In de praktijk ziet dat er zo uit (met separaat relais):



Het relais heeft de een wisselstroom kant voor de seinen en een gelijkstroom kant voor het stroomloos maken van de rails tussen de isolatie verbindingen.



De klassieke seinen zijn makkelijk aan te sluiten met 3 klemmen op het frame.
 
Aansluiten aan de rails

Met de ‘oude’ Fleischmann Modellgleis was het simpel aansluiten, omdat er geen bedding was, zoals bij Profigleis. Het kan dus overal aan de rails:

  Modellgleis aansluiten

Bij de Profigleis is aansluiten alleen mogelijk op de koppelingen tussen 2 aparte railstukken! Hierdoor is bijvoorbeeld een stroomloos stuk per definitie 2 railstukken lang en de isolatie lassen moeten dus aan de eindes van elk stuk. Solderen was alleen mogelijk bij de railkoppelingen, daar de rails van messing is gemaakt.
De Profigleis aansluitingen zien er als volgt uit:



Voor het isoleren zijn geen railstukken bij Profigleis voorhanden, dus met kunststof isolatie verbinders.

Ervaringen met het berijden van het ontwerp met de denkende wissels (bovenste deel)

Omdat in mijn verzameling maar 2 rechte wissels ‘denkend’ gemaakt zijn, was het bovenste wisselstuk aan de korte kant. Dit mede gelet op de tafelafmetingen. Hierbij kan het schakel contact te dicht zitten op het stroomloze stuk.

Daarnaast moet gelet worden op het met gelijkstroom voeden van plotseling stroomloze stukken tussen de echte stroomloze stukken. Dit gaf een serieus probleem met het plotseling stilstaan van de lok op het schakel contact. Dit zorgt ervoor dat de 3 aangesloten relais te lang aanstaan.



Een Conrad reed contact heeft dit niet overleefd en is vervangen (ik had er 4). Verder werkt het Trix relais ook niet lekker. Het 2e oude Fleischmann relais heeft dezelfde kuren. Kortom: dit moet verder onderzocht worden. Wel meer rail ruimte tussen schakel rail en (denkend) stroomloos stuk.

Ik heb de automatisering van het bovenste deel voorlopig opgeheven. Overigens was het op zich leuk om ‘even’ te werken met een denkende wissel. Persoonlijk heb ik het meeste bezwaar tegen het wisselen van de polariteit van de stroomloze stukken. Daarentegen wellicht meer toepasbaar bij doodlopende trajecten.

Jammer genoeg was de onbetrouwbaarheid van het bovenste deel van de baan ook oorzaak van een paar aanvaringen, waarbij zelfs een lok de grond opzocht. De schade viel mee. Daarna heb ik de baan omgebouwd met nu 4 niet-denkende bochtwissels en separate relais (nu 1, wordt 2):



Gelijkstroomtoevoer is op 2 plaatsten. Links en rechts tussen de wissels. Dit om de stroomloze stukken in de binnenste rails te overbruggen.
Maar is dit nog de moeite waard voor mijn kleinzoon?

Maar wat vond mijn kleinzoon er nu van?

Doordat ik wel erg op (mijn oude hobby!?) de analoge automatisering ben ingegaan, is het onderzoek naar mijn kleinzoon (schijnbaar) wat uit het oog verloren. Daarom hier een aantal observaties:

   Zijn interesse (IKEA) is vooral het maken van complexe rail ontwerpen. Gepoogd is een ontwerp met een kruising op de tafel te krijgen, maar hij vroeg naar meer complexiteit. Dus een grotere tafel en/of op de grond lekker veel rails.
   Het met meer treinen geautomatiseerd rijden vond hij leuk om te zien, maar hij wil wel blijven regelen met de trafo. Dit gaat in één richting goed, maar bij het omkeren van de rijrichting, werken de wisselstukken niet goed meer.
   Twee wisselende lok’s op de baan is dus voldoende.
   De seinen waren wel een succes. Die vond hij prachtig en begon ook gelijk de relais te bedienen met de hand.
   Het rangeren op het doodlopende stuk was een leuk vermaak, inclusief het ontkoppelen van de wagentjes. Hier werkt hij echt met de trafo.
   Simpele onbewaakte overwegen blijken veel plezier op te leveren in combinatie met zijn eigen speelgoed.
   De wagentjes moeten zoveel mogelijk open zijn, om allerlei autootjes erin te kunnen vervoeren, inclusief een kleine helikopter!
   Het toevoegen van huisjes en, naar familieleden vernoemde, stations geven extra speelmogelijkheden.
   Het met de knoppenkastjes bedienen van elektrische wissels is niet interessant voor hem. Hij loopt liever rond de tafel om de wissels handmatig te bedienen. De ontkoppelrails met een kastje bedienen is iets makkelijker, qua bereikbaarheid.
   Al die draadjes over de tafel beperken zijn speelterrein voor zijn eigen speelgoed.

Dit zijn, vermoed ik, de belangrijkste observaties. We moeten constateren dat vooral het speelelement nog steeds het belangrijkst is voor mijn kleinzoon van 5,5 jaar oud. Hij moet dus aan het werk blijven en niet alleen naar automatisering moeten kijken. Het waarderen en zelf ontwerpen van automatisering komt wel als hij ouder is. Nu is dat nog de hobby voor opa.

Nu ga ik eens diep nadenken hoe ik een ontwerp maak, dat rekening houdt met alle observaties hiervoor. Wellicht ga ik iets maken, in de richting van:



Bij dit ontwerp is prioriteit gegeven aan de spel elementen, die er mee mogelijk zijn. We zien overgangen, stations en ontkoppel plaatsten. Geautomatiseerd wisselen boven 2 treinen. Het emplacement is alleen in de juiste rijrichting toegankelijk. Eenmaal daar is heel wat heen en weer te rijden met de trafo. De knoppenkastjes zijn alleen als back-up. Draden zoveel mogelijk wegwerken van het ‘speelplein’. We noemen dit het ‘speelplein’ ontwerp!

Nog even naar Houten

Met het laatste ontwerp in gedachten ben ik zaterdag naar de Modelspoorbeurs in Houten geweest. Mijn boodschappenlijstje was weer goed gevuld. Zo heb ik een leuk klein lokje (4029) gekocht met een aantal wagentjes, vooral met open laadruimte voor kleine autootjes. Allen met de oude Fleischmann ‘Slot’ koppelingen in plaats van de ‘Profi’ koppelingen.





Verder nog wat rails, stootblokken, aansluitklemmen, magneetjes, etc.
Bij de vorige testbanen waren er problemen met de schakel relais en de reedkontakten. Dus ook op zoek naar alternatieven. Verder ook naar die kleine gelijkrichters, ter bescherming van de stootblokken.

Alternatieve schakel relais en reed contacten

Een latere generatie Fleischmann schakelrelais (6956) was snel gevonden. Zoals bij al die relais, zijn de aansluitpunten weer verschillend:



Daarnaast ook een Tillig (TT) relais 08410 op de kop getikt, (komt uit de voormalige DDR):





De Fleischmann reed contact schakel klemmen (6435) waren nergens op de beurs te verkrijgen en als alternatief zijn 5 losse reed contacten aangeschaft voor een € 1,- per stuk. Op het internet zie ik de Fleischmann variant of als uitverkocht, dan wel tegen waanzinnige prijzen.

Testen van de nieuwe relais en reed contacten

Een opstelling gemaakt met 2 wissels, relais en diverse reed contacten & magneetjes:



Uiteindelijk werkt alles, behalve dat weer een Conrad reed contact aan overbelasting en het oude Trix relais ten onder gegaan is. Een nieuw (goedkoop) reed contact werd via de Fleischmann 6941/525 ‘doorverbinder’ getest en dat werkte ook met de magneetjes. Die gaan we dus nog in een rails solderen en testen op de baan. Kijken of die het overleven!?



Stootblokbescherming met gelijkrichters

In het laatste ‘speelplaats’ ontwerp zijn 4 doodlopende sporen met stootblokken aanwezig. Een beveiligingsmethode is met diodes. Op de beurs bleken de Fleischmann (6950/519) gelijkrichters ook voor € 1,- te koop. Dus 4 maal op de kop getikt.



Ze werken wel in één richting, dus even testen. Zo moet aangesloten worden:





Het werkt dus, de lok stopt en na het omkeren van rijrichting snelt deze weer weg. Dit gaan we binnenkort ook testen op het nieuwe ontwerp!

Natuurlijk kun je hetzelfde bereiken door een paar diodes te kopen. Inmiddels zal het wel duidelijk zijn dat ik graag de banen snel opbouw en afbreek. Dan zijn die ‘knijp-verbinders’ handig als je steeds met losse draadjes werkt en even niet wil permanent solderen.

Tot slot

Nog steeds is het leuk om de analoge opties te (her)ontdekken. In de volgende aflevering gaan we weer kijken wat meneer de kleinzoon ervan vindt. Wellicht wil hij zelf tot aan het stootblok rijden en niet weer door analoge automatisering ‘gedwongen’ worden!?!
Tot de volgende keer!

Groetjes van Opa Koos
Almere

Disclaimer

Eigenlijk had ik alles wat ik te vertellen heb over mijn analoge avonturen moeten droppen in het hoofdstuk ‘Modelbaanbesturing; Analoge Vraagbaak’. Ik hoop dat het forumbestuur me toch toelaat dat hier te plaatsen!?

Aanbeveling

Ik gebruik voor het uploaden van de plaatjes voor deze bijdragen het programma PostImage.

https://postimages.org/

Het is gratis en er zit geen reclame in verwerkt.
Uploaden gaar super snel en voor het delen heb je gelijk een 'url', geschikt voor ons forum!





Dan kies je 'hotlink voor fora' door op het blauwe knopje rechts te klikken.



dan plak je tussen je tekst:
en dan is het al gebeurd!

[koosjong]

Hoe en wanneer maak ik mijn kleinzoon een modelspoor liefhebber?!?

Deel 07 – Voorlopig op de plaats rust, of toch niet!?

Algemeen

In het vorige deel heb ik me voorbereid op het samenstellen van een soort ‘speelplein’ ontwerp.
Ik ben nog niet in de gelegenheid geweest dat met hem te testen. Dat heeft een goede reden. Mijn dochter heeft een huis in Dronten gekocht en haar huis in Almere is (bijna) verkocht! Dat betekent dat we deze serie voorlopig stoppen, maar niet zonder wat afsluitende beschouwingen.

Voorlopige conclusies t.a.v. mijn kleinzoon

Ik heb weinig toe te voegen aan de bevindingen in mijn vorige aflevering.
Zie het hoofdstukje “Maar wat vond mijn kleinzoon er nu van?”.
Voorlopig ga ik dus lekker simpel met hem spelen. Waarschijnlijk op de grond van zijn nieuwe kamer in Dronten. Daar is veel meer ruimte en hij mag de analoge startset gebruiken. Hij kan dan zelf een baan bouwen, zonder beperkingen van de tafel. De andere analoge lok’s en wagentjes zijn (zoals de bedoeling was) redelijk goedkoop aangeschaft en hij mag ermee aan de gang. Wel toekijken natuurlijk.
Alle fratsen met analoge automatisering gaan we spelenderwijs toepassen, mede gelet op het ouder worden van hem en natuurlijk of hij het nog steeds leuk(er) vindt!?

Voorlopige conclusies t.a.v. mijzelf

Zoals jullie hebben gemerkt heb ik, na mijn gedwongen stoppen door mijn echtscheiding, weer de smaak te pakken gekregen met mijn ‘all time’ hobby! Het was natuurlijk een goede smoes, om mijn kleinzoon te gebruiken, als argument weer te moeten beginnen!
Eigenlijk gebeurt nu hetzelfde, als toen ik net voor mijn pensioen weer begon. Ik begon weer mijn analoge avonturen van 60 jaar geleden te herontdekken. Ik ben inmiddels 73 jaar en ga voorlopig meeverhuizen met mijn dochter en krijg een redelijke kamer, waar ik de beruchte tafel uit deze serie kan opstellen.
Inmiddels heb ik de analoge automatisering wel weer redelijk afgewerkt en begin toch weer stiekem naar de digitale modelspoorwereld te kijken. Dus dat ga ik ook weer herontdekken.
Ik geef hier een korte inleiding over wat ik al gedaan heb en wat ik van plan ben. Als er belangstelling voor is, dan start een draadje hierover in jullie hoofdstuk ‘digitale vraagbaak’.

Digitale verkenningen

Zoals in deel 01 van deze serie beschreven heb ik rond mijn pensionering een digitale (H0, 2 rail) baan opgezet met Koploper software en Digikeijs hardware als basis. Het rollend materieel was van Roco, Piko en Fleischmann. Zie de YouTube knop onder mijn avatar.
Inmiddels 8 jaar later is de digitale wereld redelijk veranderd. Koploper kan je altijd nog gebruiken. Maar er zijn inmiddels wel wat moderne doorontwikkelde alternatieven. Rollend materieel en decoders worden steeds fraaier en duurder! Maar de belangrijkste ontwikkeling is het faillissement van het NL merk Digikeijs en de bijna geruisloze plaats inname van het ook NL merk YaMoRC. Op deze hardware (en software) ga ik in het toekomstige digitale draadje dieper op in.

Wat heb ik inmiddels weer ‘digitaal’ stiekem gekocht

Zoals vertelt in deel 01 heb ik een bijzondere ‘band’ met de BR24 en de V200 van de DB.


 
In kon het toch niet laten om gedigitaliseerde versies van die twee via Catawiki en Marktplaats tegen een redelijke prijs te verwerven, toen ze plots ‘tot mij verschenen’:
 

 
Analoog rijden ze prima en natuurlijk sloeg het virus weer bij me toe en heb vandaag de beslissing genomen een YaMoRC centrale YD7010 & 18V 3A voeding te bestellen. Dan heb ik die maar alvast binnen en kan ik digitaal rondjes rijden. Ook leuk voor die kleine jongen!
Bezetmelders en schakeldecoders zijn voor na de verhuizing. Eerst eens ontdekken wat een decennium ontwikkelen (door Karst Drenth van YaMoRC), na de Digikeijs DR5000 centrale, heeft opgeleverd. Karst was ook de hoofdontwerper van de DR5000 en de YD7010 is gewoon een sterk verbeterde versie 2.0 van de oude.
 

 
Dat gaan we dus ontdekken en over berichten in de digitale rubriek.


Dus voorlopig even geen publicaties. Maar je weet nooit!?!?

Groetjes van (Opa) Koos

Almere en binnenkort Dronten