Engels wissel hartstuk schakelen.

[Raages]

Op mijn baan komen nogal wat Engelse wissels voor, 5 om precies te zijn. En die verschillen ook nog eens in vorm en manier van omleggen.
Vier hebben binnen liggende tongen en 1 Roco met buitenliggende tongen.
Van die eerste vier zijn er twee die omleggen van kruispunt naar afbuigende sporen in 1 beweging. Tongbewegingen tegengesteld.
De andere bewegen de tongen een kant op dus het ene spoor ligt rechtdoor en het naast liggende is dan afbuigend.

Uiteraard hebben ze allemaal geïsoleerde puntstukken met de mogelijkheid om die te schakelen.

Nu komt het probleem.

Want er blijken veel situaties te zijn waarin de puntstukken niet met de tongen mee schakelen.
Stel het wissel staat voor de trein op kruisend, dan hangt het er van af van welk spoor je aankomt. In het ene geval moet het puntstuk in het rechter spoor worden geschakeld en komende van het ander spoor in het linker spoor worden geschakeld. Het tweede puntstuk dan net andersom natuurlijk.
Bij een afbuigend wissel moeten beide puntstukken in het zelfde spoor worden geschakeld, maar ook hierbij is de aankomende rails bepalend voor welk spoor.

Dus van leuk met 1 druk op de knop het wissel bedienen kan geen sprake zijn.

Wat zijn jullie ervaringen in deze?

[Dirk T]

Voor het schakelen van de puntstukken van engelse wissels moet je niet zozeer denken in "rechtuit of afbuigend" schakelen, maar in rijwegen schakelen. Dat zijn er vier. Ligt het wissel "horizontaal" dan zijn dat: "van linksboven naar rechtsboven en vice versa", "van linksboven naar rechtsonder en vice versa", "van linksonder naar rechtsboven en vice versa", en "van linksonder naar rechtsonder en vice versa". Daarvoor kun je vier momentschakelaars gebruiken. Je kiest dan voor een bepaalde rijweg met de druk op 1 knop.

Voor de puntstukpolarisatie gebruik je een bistabiel relais. Met wat diodes kun je dan zorgen dat tongen en het relais per rijweg in de juiste stand komen te staan, met behulp van een zogenaamde diodematrix.

[Raages]

Dirk kun je nog iets toelichten, want ik kom er nog niet veel verder mee.
Per puntstuk heb ik 1 bi-stabiel relais nodig. Je hebt het over 4 rijwegen.
Het gaat om een digitale baan dus de spanning op de rails wisselt tussen + 15 Volt en - 15 Volt.
Wat moet ik mij voorstellen bij die 9 blokjes aan de rechterkant bijvoorbeeld?

[Dirk T]

Dan moet ik het verder uittekenen, het plaatje is een algemeen plaatje van een diodematrix.

Per puntstuk heb je 1 bistabiel relais nodig, dat klopt. Dat zijn dus 2 relais per engelsman.

Je hebt 2 sets wisseltongen, dus heb je 4 spoelen of 2 motoren.

Vraag: werk je met spoelenaandrijvingen of met motoren, en zo ja, welke?
Vraag: ben je bekend met diodes?

[Dirk T]

Andere manier van benaderen, waarbij je geen diodematrix nodig hebt.

Je kunt een engels wissel beschouwen als twee gewone wissels die omgekeerd in elkaars verlengde liggen. Dat wil zeggen: met de "enkele" zijdes aan elkaar, en de "dubbele" zijdes naar buiten.

Dat levert bij de meeste engelse wissels het volgende op:

- De linker aandrijving bedient het rechter wissel, en schakelt het relais van het rechter puntstuk.

- De rechter aandrijving bedient het linker wissel, en schakelt het relais van het linker puntstuk.

Bij het rijden kies je dus eerst waar de trein vandaan komt (boven of onder aan de ene zijde) en dan waar hij heen moet (boven of onder maar dan aan de andere zijde).

Kun je daar soep van koken?

[Raages]

Het begint wat helderder te worden. Ik verdiep mij nu al in de elektronica (wat overigens mijn vak was vroeger) terwijl ik juist nog handmatig wil rijden. Automatiseren komt later wel, misschien.
Even dacht ik een slimme oplossing te hebben door het puntstuk met twee diodes aan beide rails te verbinden, maar dat levert sluiting op als de trein de scheiding sluit met een wiel. Te slim dus.
Meestal vind ik wel iets op den duur. Het is even nadenken en overtollige componenten schrappen. Die relais zijn leuk maar kosten bijna 12 euro samen en dan moet je nog steeds gaan sturen. Ik zoek nog even verder met wat Mosfets. Wie weet komt er iets uit de bus.
Al vast bedankt voor je advies.

[Dirk T]

Je hebt niet verteld wat voor aandrijvingen je gebruikt. Spoelenaandrijvingen van Seep en diverse motoraandrijvingen hebben een schakelaar die met het wissel meeschakelt en die je kunt gebruiken om het puntstuk te polariseren. Dan heb je geen bistabiel relais nodig.

[Raages]

Ja sorry, vergeten te vermelden dat het mijn bedoeling is om de wissels met een servo om te leggen. Misschien valt er wel een mechanische oplossing te bedenken.

[Dirk T]

Met servo's kun je mooi microswitches gebruiken, die bediend worden door het hefboompje.

Voorbeeldje van een servo voor wisselbediening, met twee microswitches:



Let hier niet op de diodes, die hebben een ander doel en zijn voor jou niet nodig.

Je kunt kiezen of je 1 of 2 microswitches gebruikt. Gebruik je er een, dan gebruik je hem als omschakelaar. Daar zit een klein risico aan, als de wisseltongen langzamer loskomen uit de beginpositie dan dat de switch omschakelt, of als ze juist te snel omlopen, heb je namelijk kortsluiting. Met twee schakelaars gebruik je ze als aan-uit schakelaar, en is het puntstuk spanningloos gedurende het omlopen van de servo c.q. het wissel. Dat is risicovrij.

Bij EOO betaal je minder dan een euro voor een microswitch.

In het Nederlands hebben we het overigens over puntstuk. Hartstuk is Duits.

[Raages]

Vandaag heb ik alle mogelijke oplossingen en moeilijkheden nog eens op een rij gezet.
Een daarvan was: doe niets, de trein boemelt er wel gewoon over heen.
Dat geldt zeker voor de langere locomotieven met twee stroom afnemende draaistellen. En zelfs voor een kleinere loc, tenminste als de te overbruggen afstand niet te groot is. Nameten leverde als langste dood stuk een 30 mm op. Dat is maar een paar millimeter langer dan de as-stand bij mijn kleinste loc. 

Behalve bij het Rocoline wissel met de buiten liggende tongen. Bij dat wissel moet zelfs 75 mm worden overbrugd en dan gevolgd door de 75 mm van het andere puntstuk. Zonder passende schakeling wordt dat niks dus.
Daar helpt zelfs geen buffer elco in de locomotief meer tegen. Dat laatste is wel de oplossingen bij alle andere wissels met de kortere stroomloze puntstukjes.
Nu heb ik nog een ander Engels wissel liggen, dus ik ga dat Rocoline exemplaar vervangen door een andere van Roco 2,5 mm met veel kleinere puntstukjes en binnen liggende tongen.
Voorlopig zet ik mijn geld op de buffer elco in de digitale loc. Geen gedoe met richtingen of rijwegen instellen.

[Raages]

Bij controle van mijn "nieuwe" Engelse wissel heb ik ontdekt dat als je het puntstuk wilt schakelen bij een type wissel dat geen echte kruising vormt. (altijd is er een tongenpaar afbuigend) dan kun je het puntstuk schakelen met de tegenover liggende wisseltongen. Dus de linker tongen schakelen het rechter puntstuk. En omgekeerd schakelen de rechter wisseltongen het linker puntstuk.
Op mijn wissel zaten namelijk een paar contacten, die als omschakelaar werkten met de handbediende wisselspoelaandrijving.
Of ik ze ga gebruiken weet ik nog niet. Dit zou dan het enige wissel met spoel aandrijving bovengronds, alle andere hebben een servo ondergronds.
Waarschijnlijk haal ik de aandrijving er dus af en ook dan de wisselcontacten.

Bij geschakelde puntstukken moeten de wisseltongen in de juiste stand staan anders krijg je sluiting op het puntstuk. Dus een wissel open rijden is er niet bij.

[Dirk T]

Bij geschakelde puntstukken moeten de wisseltongen in de juiste stand staan anders krijg je sluiting op het puntstuk. Dus een wissel open rijden is er niet bij.

Dat klopt. En dat geldt voor alle wissels met gepolariseerde puntstukken, niet alleen bij engelsmannen.