Spoor 0 voor 0 euro

[Raages]

Nu ja, bijna 0 euro.
Ik bouw mijn rails van karton.

Het karton komt uit Duitsland van ene Dr. Oetker. Voor een doos betaal ik 2,79 euro en daarvan snij ik strippen waaruit ik mijn rails samenstel.
Een doos levert genoeg strippen voor 12,5 meter railprofiel. Het ziet er in 3D als volgt uit.



De railvoet is 3 mm breed, het lichaam 2 x 2 mm hoog en de railkop zijn twee strippen van 1,5 mm breed. Alle karton is 0,5 mm dik
De railschoentjes zijn samengesteld uit een stripje van 4 x 2 mm, een blokje van 2 x 2 mm en een snipper van 1 x 1 mm, die de boutkop voorstelt.
Die blokjes zitten netjes recht, die boutkop kan in een willekeurige stand zitten. Dat maakt het wezenlijk natuurlijker.
Voor het samen lijmen met Hema office lijm (200 ml voor 1 euro) gebruik ik wel een zelf bedachte mal van afvalstroken. Dat werkt effe prettiger.

Het hier onder getoonde, nog ongeschilderde handmonster geeft weer hoe het er dan in werkelijkheid uit komt te zien.




De rail afstand klopt nog niet en er is slechts 1 biels bewerkt met een mesje om de houtnerven weer te geven in het materiaal.
Bij de definitieve versie wil ik de railprofielen eerst staal grijs spuiten en daarna roest bruin. Na goed drogen wil ik met heel fijn schuurpapier de railtop aan de bovenkant licht afschuren, zodat het staalgrijs weer door het roestbruin heen komt. Het hoeft niet overal gelijk te zijn en de rest doen de wielen van de treinen die er over rijden. (hoop ik)

Die bielzen zijn overigens gesneden uit zogenaamd "grijs karton" van 2,5 mm dik. Voor een paar euro koop je zo'n plaat van 100 x 70 cm.
Reken maar uit hoeveel bielzen van 58 x 5,5 mm daar dan uit gaan.    Uh, boel veel.
Dat spul snijdt beroerd, ondanks mijn zware papiersnijmachine, maar ziet er wel goed uit. Het alternatief van vele dunne stukjes op elkaar lijmen trekt mij ook niet.

Oh ja, de pizza, die ook in de kartonnen doos zat, hebben we natuurlijk met smaak opgegeten.

[Rob]

Dat ziet er veelbelovend uit, Frits. Inventief hoe je die pizza dozen tot een overtuigend stuk rails omtovert.
En dan dat grind... Zijn dat ook karton/papier korreltjes (kattenbak grit oid?).
Rob

[Raages]

Het grind is gewoon H0 strooisel dat uit de modelbouw handel komt.

[Pierre]

Ik vind het helemaal top Frits. Volg je met grote belangstelling.

[SuperSylvester]

Dit wordt nog eens een interessant draadje En die Biels ziet er al redelijk perfect uit!

1 vraagje, waar krijgt de trein straks zijn power vandaan?

[Raages]

De trein rijdt op een ingebouwde accu en wordt R(adio)C(ontrolled) bestuurd. Het opladen gebeurt op bepaalde stopplaatsen in de baan (tunnel, locomotief loods) via een verende contact verbinding onder de loc.
Die besturing wordt vaker toegepast in allerlei bestuurbare auto's en vliegtuigjes. Het is dus niets nieuws.
Het voordeel is:
   geen haperende vuile railcontacten 
   nooit kortsluitingen en/of spanningsloze stukken op wissels 
   weg met de keerlus problemen 
   afgelopen met het spanningsverlies op lange dunne en kwetsbare leidingen 
   geen ontsierende middenrail contacten  .

Het veelvuldig geroemde en toegepaste bloksysteem werkt hier natuurlijk niet, maar daar was ik al geen voorstander van en er zijn meer manieren om een trein te signaleren op de baan. Wat te denken van een soort GPS met onhoorbare pieptoontjes. De techniek staat voor niets.
Wie weet waar we over een paar jaar mee rond rijden? Dan kan Koploper en I-train ook in de bak bij Pacman en Windows 95. 

[Raages]

Nog even ter aanvulling.

Zo maak ik mijn "pizza" rails.
Ik knip stroken van de voor en achterkant van de pizzadoos. De doos moet onbeschadigd zijn, want als karton eenmaal gedeformeerd is wordt het waardeloos.
Op de papiersnijmachine, een Ideaal 1058, snij ik stroken van 25 cm lang.



Van links naar rechts strippen van respectievelijk 1 mm, 1,5 mm, 2 mm, 3 mm en de reeds gelijmde railprofielen.
Omdat eenmaal in stellen van de aanslag het makkelijk maakt meerdere strippen te snijden, snij ik meestal het hele vel van 250 x 250 mm op in een maat.
Het gevolg is natuurlijk een hele bult van die spaghetti op tafel. 

Het lijmen zelf doe ik in een mal, want hoe krijg je anders over 25 cm de railkop precies midden boven het raillichaam?




Gewoon van wat afval strip gemaakt. Tussen het aluminium profiel en de onderste styreen strook zit een strook karton van 0,5 mm gelijmd. Daarom schuift mijn railvoet er 1 mm tussen en daardoor plaats ik het raillichaam dan precies in het midden op die voet. Het bovenste strookje styreen laat net genoeg ruimte voor de railkop om weer in het midden van de rest te komen. Dat laatste zou ik nog iets beter willen hebben voor dat ik aan de productie rails ga beginnen.
Het raillichaam en de railkop bestaan uit twee gelijke strookjes die ik, na de bedrukte zijde van één van de twee te hebben ingesmeerd met de Hema officelijm, handmatig op elkaar druk en vervolgens op een recht oppervlak zijdelings aandruk door ze door mijn vingers te trekken. Het resultaat is dan een betrekkelijk recht geheel. Soms is een kleine correctie nodig en dat kan nog, omdat de lijm pas na enkele minuten verhard. Deze Hema lijm hecht niet aan aluminium en aan styreen, waardoor de mal eenvoudig schoon te houden is als je de lijmresten van tijd tot tijd even weg veegt.
Na drogen is de rail nog zonder moeite te buigen in een boogstraal waar geen trein meer door zou komen.
Een eenvoudige drukproef toonde aan dat een gewicht van 1 Kg geplaatst op twee stukken profiel daar na 24 uur geen enkele vervorming op teweeg bracht en ook als ik met de hand die druk nog eens verviervoudig gebeurt er helemaal niets. Kortom mijn toekomstige locomotieven zullen niet snel door deze "Italiaanse" rails zakken. Ech nie.

Van een stuk of 15 pizzadozen à 0 euro bouw ik straks de rails en de wissels, voorzien van eigen gemaakte railstoeltjes, voor mijn hele spoorbaan van 6 x 1,2 m.
En lekker. (die pizza dan)

Hoeveel kostte een meter flexrail van Roco ook al weer? En een wissel? 

[SuperSylvester]

De trein rijdt op een ingebouwde accu en wordt R(adio)C(ontrolled) bestuurd. Het opladen gebeurt op bepaalde stopplaatsen in de baan (tunnel, locomotief loods) via een verende contact verbinding onder de loc.
Die besturing wordt vaker toegepast in allerlei bestuurbare auto's en vliegtuigjes. Het is dus niets nieuws.
Het voordeel is:
   geen haperende vuile railcontacten 
   nooit kortsluitingen en/of spanningsloze stukken op wissels 
   weg met de keerlus problemen 
   afgelopen met het spanningsverlies op lange dunne en kwetsbare leidingen 
   geen ontsierende middenrail contacten  .

Het veelvuldig geroemde en toegepaste bloksysteem werkt hier natuurlijk niet, maar daar was ik al geen voorstander van en er zijn meer manieren om een trein te signaleren op de baan. Wat te denken van een soort GPS met onhoorbare pieptoontjes. De techniek staat voor niets.
Wie weet waar we over een paar jaar mee rond rijden? Dan kan Koploper en I-train ook in de bak bij Pacman en Windows 95. 

Ja, de voordelen zie ik al direct. Bij mijn carsysteem maak ik gebruik van het MCC Dinamo systeem; 2 antennedraden in het wegdek en een spoel in de auto die commando's krijgt van de centrale die deze info op de antennes zet. Dmv reedcontacten in het wegdek weet de centrale ook waar welk voertuig zich bevind. Zoiets zou je hier ook gemakkelijk kunnen toepassen.

Maar, het geld wat je uitspaart aan rails zul je toch moeten investeren in het (dure) rollend materieel van spoor NUL of ga je die ook zelf bouwen?

Het idee spreekt me wel aan.

[Raages]

Jack, daar is het allemaal mee begonnen.
In eerste instantie wilde ik de carrosserie van mijn wagons en locomotieven in karton maken, omdat ik er van overtuigd ben dat karton sterk genoeg is en het dure messing echt niet noodzakelijk is.
Ik ben eens op zoek gegaan naar moderne technieken om het modelbouwen een update te kunnen geven. Maar al onderzoekende viel toch de ene na de andere prachtige tool door de mand en eindigde ik steeds weer bij gewoon een schaar en een mesje. Ik heb een draaibankje aangeschaft, maar dat werkte niet goed. Daardoor ben ik gaan nadenken over hoe je een wiel kunt maken zonder dat verdomde draaibankje.

Wat is/was er essentieel aan een trein?
Te beginnen bij de rails:
     Ze moeten het gewicht van de trein op de ondergrond spreiden en dragen.
     Ze geleiden de trein in een bepaalde richting.

Wielen:
     Het loopvlak moet zuiver rond zijn, liefst een beetje conisch.
     Het moet goed gecentreerd op de as zitten.
     De aandrijving bij een locomotief moet betrouwbaar zijn.
     Voor een goede trekkracht is een hoge cohesie met de rail noodzakelijk. (afhankelijk van wrijving en eigen gewicht)
           Dus ruwe rails en rubber wielen hebben de voorkeur.

Frame:
     Enige stijfheid om de betrouwbare aandrijving te waarborgen.

Opbouw:
     Alleen bij echte modellen (groot spoor) van belang ivm. windweerstand. Bij modelbouw speelt dat geen enkele rol.
     Veiligheid zones hebben geen enkel nut bij modelbouw, tenzij je met je treinen wilt gaan gooien.

Het zal je verbazen hoe sterk sommige materialen zijn. Zo zijn de bladveren in mijn draaistellen gewoon van karton en veert de wagon normaal tussen leeg en vollast.
Die veren hingen aan beugeltjes van koperdraad van 0,2 mm. Gewoon een oogje gebogen en aan elkaar gesoldeerd. (zie 3D ontwerp)




Na berekening bleek dat er ongeveer 2-5 gram trekkracht op zo'n beugeltje komt te staan. Al hing ik er 100 gram aan, dan braken ze nog niet.
Uiteindelijk heb ik toch gekozen voor beugels van 0,5 mm, omdat die optisch beter met voorbeeld overeenkomen.

En zo gaat mijn zoektocht naar spoor 0 voor 0 nog even verder. Leuk project hoor. 

[SuperSylvester]

Goed bezig 

Behandel je het karton nog met een laklaag oid om het vochtbestendig te maken?

Voor de rest ben ik wel zeer benieuwd naar het vervolg.

[Raages]

Vocht kan een probleem worden. Hoewel? Die pizzadozen komen wel uit de diepvriezer. 
Alles wordt sowieso in kleur gespoten met acrylverf. En de lijm maakt het karton ook harder heb ik gemerkt.
Ik heb wel overwogen om de kop van de rails en de loopvlakken en flenzen van de wielen met parketlak te behandelen, maar dat is meer ingegeven door de mogelijke slijtage en ter verhoging van de grip.
Hoewel ik mij daar eigenlijk helemaal niet druk over zou moeten maken, want vóór ik de duizenden onderdelen allemaal in elkaar gelijmd heb, zijn we wel een paar jaar verder en ik ben nu al 72. Verder zullen de treinen ook niet veel meters rijden, omdat het baanontwerp een rangeerbaan behelst. Rond rijden kan hier helemaal niet vanwege de grote boogstraal.

Ach, weet je, het ontwerpen en bedenken ik eigenlijk mijn ding. Toch is het leuk als het dan ook echt wil rijden. Nee, ik bouw het niet voor de eeuwigheid.

[Raages]

Als je rails maakt, wil je er ook iets op laten rijden. Toch?
En als je met karton wat kan maken, waarom zou je dan geen trein van karton kunnen maken?

Ik aan het tekenen geslagen met DesignSpark Mechanical (ook gratis). Begin dan niet met een ingewikkelde locomotief. Doe eerst eens een wagon.
Zo gezegd, zo gedaan.

Nu was mijn keuze gevallen op een platte wagon van het type Rmms 663. Waarom deze? Daar kom ik later nog wel op terug.




Een eenvoudig model dat staat op een draaistel BR 661. Later zijn die draaistellen vervangen door een ander type, maar ik houd het op deze.
Van de wagon zijn wat gegevens, zoals lengte, gewicht, draagvermogen enz.  te vinden op het web. Verder vond ik wat foto's en deze heb ik hoofdzakelijk gebruikt om mijn tekening te kunnen maken.




Ik pretendeer niet om het model zo natuurgetrouw mogelijk te bouwen, maar het moet er wel zo goed mogelijk op lijken.
Tenslotte heeft modelbouw nu eenmaal grenzen. Je kunt niet alles verkleinen en namaken. Dat laatste is het grootste probleem.
Van het ontworpen 3D model heb ik dan weer een kartonnen bouwplaat gemaakt. Dan ziet het er ongeveer zo uit.



De remschoenen zitten weer op een ander tekening omdat die van dikker (pizza) karton gemaakt zijn. Voor het draaistel heb ik mat fotopapier van de Hema (25 vel voor 6 euro) gebruikt, dat bleek precies 0,25 mm dik te zijn en goed te printen natuurlijk. Het hele draaistel past op een vel, de wielen op een tweede vel. (samen 0,50 euro dus)
Verder zitten in dit prototype assen en wielen van gedeeltelijk styreen, kogellagers en wat koperdraad voor de beugels.
En hoe ziet het er dan uit?
Nu zo.
Gezien vanaf de onderzijde en 1 as moet nog worden geplaatst.




Helemaal klaar en op zijn wielen bleek het prima te rijden op een stukje provisorisch aangelegde rail.




En veren doet het ook goed.

Vering film:

hier

Het is maar een ongeschilderd prototype en er kan zeker nog wat worden verbeterd.
Toch best wel een boel onderdelen. Neem nu zo'n aspotje.



Hier een van voren en een van achteren, maar toch een hoop stukjes karton. Het blauwe schijfje is het kogellager.
Na veel knippen en lijmen krijg je dan dit als je heel dichtbij kijkt.



Leuke hobby.

[Michel Bikkel]

Mooi hoor Frits!,

kwam via de link van het voor mij niet werkende filmpje op je website.
Mooie foto's, leuk verhaal!

Ben wel benieuwd hoe je die 3d figuren maakte die je hier ook wel eens op het forum heb gepost?

[Raages]

Hoy Michel,

Die figuren maak ik met Daz Studio. https://www.daz3d.com/
Het voert te ver om er hier iets over uit te leggen. Het is wat ze noemen 3D-Art work. Ik publiceerde mijn kunsten op Renderosity en met mij nog honderden andere artiesten van over de hele wereld.
Toch even een link naar een voorbeeld van mijn werk?  https://www.renderosity.com/mod/gallery/so-tired-/2608638/?p
Je zult ongetwijfeld onze fotograaf Jason Raages en de kraandrijfster/machiniste Falon herkennen uit mijn containerfabriek verhaal. Er staat een klein verhaaltje onder de foto. Wel allemaal in het Engels, dat is de voertaal bij Renderosity, hoewel sommige mafkezen ook gewoon Russisch er bij schreven.

Tegenwoordig ben ik niet meer actief met het 3D-Artwork. Te veel tijd nodig voor mijn spoor 0 voor 0 euro project.

[Pierre]

Ik vind dit project geweldig Frits. Knap gedaan man.

Helaas ... filmpje is niet te zien.

[Raages]

Vreemd Pierre, heb je ook op "hier" geklikt? Ik gebruik Firefox als browser en zie het filmpje spelen zodra ik de bijdrage open. Ook als ik na afloop van het filmpje op het startpijltje druk begint het opnieuw te spelen en op als ik op "hier" klik krijg de film beeld vullend te zien.

Ik zal voor jullie de link naar mijn website geven. ---http://www.fcsfoto.nl/S0/Drst661/Vering.MOV--- Die streepjes voor en achter de link moeten er niet bij natuurlijk, maar anders opent het filmpje hier.

[Rob]

Sodeju! Knap staaltje papiermodelbouw, Frits.
En die vering is ook helemaal top (Internet Explorer vraagt of-ie de invoegtoepassing mediaplayervoor het filmpje mag openen).
Goed idee om "eenvoudig" te beginnen me een wagon.
Leuk draadje, hoor!
Rob

[Pierre]

Via de link is het filmpje goed te bekijken Frits en ...... wauww ..schitterend werk. Petje af.

[Raages]

Dank jullie wel. Voor mij is het echt nog de probeer en prototype fase. Ervaring op dit gebied heb ik namelijk ook niet.

[SuperSylvester]

Eenvoudig noemt ie dat  een staaltje modelbouw van de bovenste plank.

Ik weet wat het is om van foto's en wat 2d tekeningen een 3d model te maken en dat is je potverd.. goed gelukt.

Hoe lang heb je hier op zitten snijden en welk gereedschap gebruik je daarvoor?

Ik volg 

[Raages]

Eenvoudig in die zin dat het een eenvoudige wagon betreft. Het model van het draaistel is met rond de 300 onderdelen inderdaad niet echt eenvoudig te noemen. Toch is er sprake van veel herhaling en teken ik bijvoorbeeld maar een kwart van het draaistel in 3D. De rest kun je kopiëren, maar dat verhoogt alleen maar de file grootte en maakt het programma trager in zijn gebruik. Op de bouwplaat moeten natuurlijk wel alle onderdelen uitgeprint staan. Dan is het juist weer van belang om op één vel karton zo veel mogelijk componenten te printen om het afval zo laag mogelijk te houden. Voor mij niet echt een punt, omdat ik er geen commercieel belang in heb. Maar het gaat even om het principe.

Wat ik voor gereedschap gebruik?
Zie hier het meest gebruikte.




Deze gebruik ik wat minder vaak. Het mes heb ik nogmaals op de plaat gezet om de bijzondere vorm te laten zien.
Je steekt je wijsvinger door de beugel en kan op deze manier heel goed sturen en de druk uitoefenen. Echt een heerlijk ding. Gekocht in een hobby winkel in Elst.




En deze mooie zware papiersnijder, een Ideal 1058, ter waarde van 250 euro, kon ik voor 50 euro op Marktplaats van iemand kopen.
Heel handig bij het snijden van strippen voor mijn rails. Styreen doet hij ook, maar daar schijnt hij bot van te worden.




Dat is het wel zo'n beetje. Incidenteel natuurlijk nog wel eens een boortje of wat schuurpapier.
Maar karton laat zich slecht mechanisch bewerken anders dan knippen of snijden. Vijlen, boren, draaien en zo kun je wel vergeten.

[Pierre]

Mooi mesje Frits. Daar moet ik ook eens naar op zoek. En nogmaals ... een geweldig project man. Vooral doorgaan zo.

En deze mooie zware papiersnijder, een Ideal 1058, ter waarde van 250 euro, kon ik voor 50 euro op Marktplaats van iemand kopen.
Heel handig bij het snijden van strippen voor mijn rails. Styreen doet hij ook, maar daar schijnt hij bot van te worden.

Ik denk dat je daar niet al te veel aandacht aan moet besteden. Ik heb een soort oer-uitvoering van zo'n papiersnijder al dik 20 jaar in gebruik. Snij er al die tijd ook plastic en styreen mee (tot max. 2mm) en dat gaat prima. Ik heb hem nog nooit hoeven slijpen.

Wel is er tijdens een zware klus (te dik karton) het handvat afgebroken. Dit was snel opgelost door er een stuk fietsstuur aan te lassen. Gaat nu nooit meer breken.

[Raages]

Dat geeft de burger moed Pierre.
Voor mij is het nu even alles evalueren en eventuele aanpassingen doorvoeren in de 3D tekening en de bouwplaten. Gaat toch een beetje veel tijd in zitten.

Om nog even terug te komen op de vraag van SuperSylvester, ik houd de uren niet bij, maar omstreeks 1 maart ben ik lid geworden van het spoor 0 forum. Daarna heb ik in april ook nog de bouwplaat zitten maken van de Baureihe 03 en veel rond gekeken op het web naar gereedschap en tekenprogramma's. In mijn simpele dagboek zie ik dat ik omstreeks 15 april een eerste wieltje heb gemaakt voor proef. Begin mei was ik nog steeds aan het leren tekenen met DesignSpark Mechanical. Intussen deed ik ook allerlei andere klusjes en werkte nog aan mijn H0 baan. Onder andere heb ik zitten zoeken naar een oplossing voor het schilderen van de modellen en kwam al snel op airbrush uit. Dat heb ik ook nog nooit gedaan, dus ook daar eerst vele tutorials en fora voor bekeken en dan een installatie besteld.
Op 27 mei ontstond het idee om de trein ook op kartonnen rails te laten rijden. Maar hoe maak je rails?
Weer veel tekenen en proberen. Hoe dieper je ergens in spit hoe meer problemen er boven komen drijven. En kun je die dan oplossen? Zo nee, einde verhaal.
Toch zag ik telkens kans een aanvaardbare oplossing te vinden en ben er mee door gegaan. De H0 baan heb ik afgedekt en de bijbehorende elektronica eveneens.
Zelfs fotograferen doe ik nog maar weinig, anders dan voor het modelbouwen.

Om een lang verhaal kort te houden ik schat dat het bouwen van mijn draaistel aan kniptijd en plaktijd ongeveer 3-4 volle dagen zal duren. Over spuiten weet ik nog niets, maar een of twee dagen heb je wel nodig inclusief het drogen. Globaal zeg dan 1 week voor een draaistel en een kleine maand voor de hele wagon.

Verder vooruitkijken doe ik maar even niet.

[SuperSylvester]

Nou Frits, dat is inderdaad een zeer tijdrovend werkje. Ik vergelijk het met het ontwerp van de St.Jan, daar gaat ook het meeste tijd zitten in het tekenen
en berekenen en als het uiteindelijk uit de printer komt, weer opnieuw meten en (aan)passen. De voldoening is er echter ook naar als e.e.a. goed gelukt is
en daar doe je het uiteindelijk toch voor. Och, en als ik even vast zit kijk ik gewoon bij Pierre zijn bouwverslagen en dan komt dat 'Eureka' moment vaak als vanzelf... 

Aan het gereedschap zal het zeker niet liggen 

[Raages]

Een serieuze overweging is om mijn kniptijd aanzienlijk te bekorten door de bouwplaat te gaan laseren bij het fablab van de universiteit in Arnhem. Maar dan moeten eerst alle kinderziektes uit het ontwerp gehaald zijn en dat kan alleen handmatig. Het plakken is ook het leukere deel (je ziet je trein groeien) en vreet ook nog zeeën van tijd.
Vervelen ga ik mij voorlopig niet denk ik.